Αρετή Στυλ. Βλαστού, Εταίρος «Κ.Δ. ΓΑΤΣΙΟΣ – Α.Σ. ΒΛΑΣΤΟΥ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» ΜΔΕ Εργατικού Δικαίου, ΕΚΠΑ Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ Διαπιστευμένη στις Διαπραγματεύσεις
Μαρία Ι. Γκόρου, Συνεργάτης «Κ.Δ. ΓΑΤΣΙΟΣ – Α.Σ. ΒΛΑΣΤΟΥ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» MSc Law and Economics in Energy Markets Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια του Π.Μ.Σ. Εργατικού Δικαίου, ΕΚΠΑ
Η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2041, η οποία ενσωματώθηκε στην χώρα μας με τον ν. 5163/2024, στοχεύει στην βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας, την μείωση της ανισότητας και της εργασιακής φτώχειας μέσω επαρκών κατώτατων μισθών, ωφελώντας τους εργαζομένους χωρίς διακρίσεις και τις επιχειρήσεις, προωθώντας την οικονομία με την στήριξη της εγχώριας ζήτησης και της αγοραστικής δύναμης, ενισχύοντας παράλληλα τα κίνητρα για εργασία. Οι επαρκείς κατώτατοι μισθοί μειώνουν τις μισθολογικές ανισότητες μεταξύ των φύλων και το χαμηλό εισόδημα των εργαζομένων, δεδομένου ότι οι γυναίκες, οι νεότεροι εργαζόμενοι, οι διακινούμενοι εργαζόμενοι, οι μονογονείς, οι εργαζόμενοι χαμηλής ειδίκευσης, τα άτομα με αναπηρία, και ιδίως τα άτομα που υφίστανται πολλαπλές μορφές διακρίσεων είναι πιθανότερο να αμείβονται με τον κατώτατο ή με χαμηλότερο μισθό συγκριτικά με άλλες ομάδες.
Τα κράτη-μέλη καλούνται να καθορίζουν σαφή κριτήρια και αντικειμενικές διαδικασίες για τον καθορισμό και την επικαιροποίηση των νόμιμων κατώτατων μισθών. Θα πρέπει, επιπλέον, να διασφαλίζουν ότι η τακτική και έγκαιρη επικαιροποίηση των νόμιμων κατώτατων μισθών θα πραγματοποιείται τουλάχιστον ανά διετία ή, σε περίπτωση αυτόματου μηχανισμού τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, τουλάχιστον ανά τετραετία. Στην χώρα μας, ο νομοθετημένος κατώτατος μισθός/ημερομίσθιο θα αναπροσαρμόζονται βάσει συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του δείκτη τιμών καταναλωτή και του ημίσεος ποσοστού μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του γενικού δείκτη μισθών.
Με τον νόμο 5163/2024 προβλέπεται, μεταξύ άλλων, και η αποτελεσματική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον καθορισμό των μισθών, ώστε να καθορίζονται δίκαιοι μισθοί που επιτρέπουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, μέσω, επιπλέον, και της κατάρτισης Σχεδίου Δράσης για την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων για τον καθο-ρισμό ελάχιστων αξιοπρεπών μισθών διαβίωσης. Είναι δεδομένο ότι με την υπογραφή του τελικού κειμένου της “Οδηγίας 2022/2041 για Επαρκείς Κατώτατους Μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση” οι φορείς της Ένωσης επεδίωκαν την ανάδειξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ως του μέσου για τον προσδιορισμό, εντός της έννομης τάξης εκάστου ευρωπαϊκού κράτους, ενός αξιο-πρεπούς κατώτατου μισθού.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ελληνική πραγματικότητα δημιουργεί η υποχρέωση που η Οδηγία θέτει στα κράτη-μέλη με την δεύτερη παράγραφο του άρθρου 4 αυτής, για τη σταδιακή αύξηση του ποσοστού κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις στα κράτη-μέλη, στο εσωτερικό των οποίων το ποσοστό αυτό υπολείπεται του 80%, δεδομένου ότι, όπως είναι μάλλον σχεδόν βέβαιο, υπό τις παρούσες νομικές και εργασιακές συνθήκες, στην χώρα μας το ποσοστό-στόχος κάλυψης απέχει κατά πολύ από το πράγματι ισχύον.
