Συζητήσαμε με την General Counsel της AEGEAN, Κάτια Αβραμίδου, για τις σημαντικότερες στιγμές του Νομικού Τμήματος του οποίου ηγείται, την εναρμόνιση της εταιρίας με τις διατάξεις του νέου νόμου για την εταιρική διακυβέρνηση, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αεροπορικές εταιρίες λόγω της πανδημίας, αλλά και για τον ρόλο των γυναικών επαγγελματιών σήμερα.
- Ποιες είναι οι αρμοδιότητες σας ως επικεφαλής του Νομικού Τμήματος της AEGEAN και ποια η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε κληθεί να αντιμετωπίσετε μέχρι στιγμής;
Η θέση μου στην εταιρία ως επικεφαλής του Νομικού Τμήματος της AEGEAN και της Olympic Air είναι ποικιλόμορφη, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και γεμάτη προκλήσεις, αλλά συνάμα υπεύθυνη και ιδιαίτερα απαιτητική. Το Νομικό Τμήμα της εταιρίας ασχολείται με τα καθημερινά νομικά ζητήματα και υποθέσεις που αφορούν την εταιρία και τις θυγατρικές της, τη διοίκηση, το προσωπικό της και τις εν γένει αεροπορικές και μη δραστηριότητές της.
Η συνεργασία με τον Πρόεδρο και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο αλλά και με επιμέρους διευθύνσεις είναι σημαντική για τη διεκπεραίωση των υποθέσεων. Ως γνωστόν, η AEGEAN τυγχάνει μέλος της διεθνούς αεροπορικής συμμαχίας Star Alliance και της διεθνούς ένωσης αεροπορικών εταιριών ΙΑΤΑ. Το τμήμα μας τελεί σε συνεργασία με τις νομικές διευθύνσεις των οργανισμών αυτών, ενώ συμμετέχουμε στα τοπικά και διεθνή συνέδρια.
Οι πιο σημαντικές στιγμές για το τμήμα μας ήταν η συγχώνευση το έτος 2001 με την απορρόφηση της CronusAirlines, η εισαγωγή της AEGEAN στο Χ.Α.Α. το έτος 2007, η ένταξη στην διεθνή αεροπορική συμμαχία StarAlliance το έτος 2010, η παραγγελία στην Airbus S.A.S. των αεροσκαφών Airbus ceo το 2005, η εξαγορά της Olympic Air το 2013, και η νεότερη και μεγαλύτερη παραγγελία στην Airbus S.A.S των αεροσκαφών AirbusΑ320/Α321 neo το 2018, που ακόμη βρίσκεται σε εξέλιξη.
- Ποιες είναι οι βασικές αρχές που σας χαρακτηρίζουν ως General Legal Counsel;
Τηρούνται οι ισορροπίες μεταξύ των συναδέλφων με δυνατότητα πρωτοβουλιών και ad hoc χειρισμών που επιτρέπουν την ενίσχυση του πνεύματος της συνεργασίας
Οι βασικές αρχές αφορούν στην πλήρη αφοσίωση στο έργο και στις υποθέσεις, στον σεβασμό των προθεσμιών και στη διαχείριση των προτεραιοτήτων, ώστε ο χειρισμός και η διεκπεραίωση των υποθέσεων να γίνονται με γνώμονα τα συμφέροντα της εταιρίας και την προστασία της διοίκησης και του Δ.Σ., με τρόπο άκρως αποτελεσματικό. Τηρούνται οι ισορροπίες μεταξύ των συναδέλφων με δυνατότητα πρωτοβουλιών και ad hoc χειρισμών που επιτρέπουν την ενίσχυση του πνεύματος της συνεργασίας και εν τέλει της αποδοτικότητας για το τμήμα μας.
- Πώς κρίνετε τον νέο νόμο για την εταιρική διακυβέρνηση και ποια είναι η στρατηγική που θα ακολουθήσει η AEGEAN, ως εισηγμένη εταιρεία, για τη συμμόρφωσή της με τις διατάξεις της εν λόγω νομοθεσίας;
Ο Ν. 4706/2020 για την Εταιρική Διακυβέρνηση ανωνύμων εταιριών διαμορφώνει ένα αρκετά απαιτητικό πλαίσιο κανόνων δικαίου και διαδικασιών για την εταιρική διακυβέρνηση, με το οποίο καλούνται να συμμορφωθούν μέχρι 17/7/2021 οι εταιρίες με κινητές αξίες εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά στην Ελλάδα. Ο Ν. 4706/2020 αντικαθιστά πλήρως τον Ν. 3016/2002 που καθόριζε τις βασικές αρχές του πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης, ενώ τροποποιεί και τα άρθρα 44 και 35 του Ν. 4449/2017 σχετικά με τις Επ. Ελέγχου και τα συστήματα ερευνών και κυρώσεων στους ορκωτούς ελεγκτές.
Στο πλαίσιο του νόμου αυτού θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να συνδυάζονται οι διατάξεις περί ανωνύμων εταιριών του Ν. 4548/2018, καθώς συνδυαστικά διαμορφώνεται το νομικό πλαίσιο της εταιρικής διακυβέρνησης για τις ανώνυμες εταιρίες με κινητές αξίες εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά στην Ελλάδα.
Στο νέο αυτό θεσμικό πλαίσιο προβλέπονται ζητήματα δομής του Δ.Σ. (καταλληλότητα και πολυμορφία μελών Δ.Σ., διακρίσεις μελών σε εκτελεστικά, μη εκτελεστικά & ανεξάρτητα, ιδιότητες μελών), σύσταση πλέον της επιτροπής ελέγχου ανεξάρτητων επιτροπών αποδοχών και υποψηφιοτήτων, υιοθέτηση συστήματος εταιρικής διακυβέρνησης (κυρίως σύστημα εσωτερικών ελεγκτικών μηχανισμών και επαρκών και αποτελεσματικών διαδικασιών για την πρόληψη και καταστολή καταστάσεων σύγκρουσης συμφερόντων, καθώς και μηχανισμοί επικοινωνίας με τους μετόχους, κ.ά.) από κάθε ανώνυμη εταιρία με κινητές αξίες εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά στην Ελλάδα. Περαιτέρω, κάθε ανώνυμη εταιρία που υπάγεται στον Ν. 4706/2020 υποχρεούται να διαθέτει επικαιροποιημένο Κανονισμό Λειτουργίας, η εφαρμογή του οποίου επεκτείνεται και στις θυγατρικές της.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Aegean έχει ήδη εκκινήσει προπαρασκευαστικές ενέργειες για την εναρμόνιση του συστήματος εταιρικής διακυβέρνησης της εταιρίας με τις διατάξεις των άρθρων 1-24 του Ν. 4706/2020
Αναφορικά με την AEGEAN, το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρίας έχει ήδη εκκινήσει προπαρασκευαστικές ενέργειες για την εναρμόνιση του συστήματος εταιρικής διακυβέρνησης της εταιρίας με τις διατάξεις των άρθρων 1-24 του Ν. 4706/2020, με σκοπό την ολοκλήρωση αυτών μέχρι την καταληκτική προθεσμία. Αναμφισβήτητα πρόκειται για μία μακρά και απαιτητική διαδικασία εναρμόνισης κανονισμών και διαδικασιών με την αρωγή και εμπλοκή και άλλων βασικών τμημάτων της διοίκησης της εταιρίας, αλλά και με τη δημιουργία αποτελεσματικών συστημάτων / ελεγκτικών μηχανισμών για τους σκοπούς του νέου θεσμικού πλαισίου.
- Ποια είναι τα κυριότερα νομικά ζητήματα που αντιμετωπίσατε κατά την εξαγορά της Olympic Air από την AEGEAN;
Όπως είναι γνωστό, στις 23 Οκτωβρίου 2013 ολοκληρώθηκε η εξαγορά του 100% των μετοχών της OIympic Air από την AEGEAN και η μεταβίβαση του συνόλου των μετοχών, με την υπογραφή της οριστικής συμφωνίας ανάμεσα στην AEGEAN και την Marfin Investment Group AE. Η Olympic Air κατέστη θυγατρική της AEGEAN, η οποία ανέλαβε και τον έλεγχο της Διοίκησης της εταιρείας. Η Olympic Air διατηρεί μέχρι και σήμερα την άδεια εκμετάλλευσης και την άδεια αερομεταφορέα, ενώ επιχειρεί με στόλο 12 αεροσκαφών Bombardier (Q400, Q100) και ATR.
Η εξαγορά της Olympic Air δημιούργησε αυξημένες δυνατότητες για την τουριστική ανάπτυξη της χώρας
Η εξαγορά της Olympic Air έφερε μια σειρά πλεονεκτημάτων στο επιβατικό κοινό από το 2013 μέχρι και σήμερα και δημιούργησε αυξημένες δυνατότητες για την τουριστική ανάπτυξη της χώρας, την ενίσχυση του δικτύου των «άγονων» γραμμών και την αύξηση των συνδέσεων στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και σε κοντινούς γειτονικούς προορισμούς.
Για την εξαγορά της Olympic Air πραγματοποιήθηκε ο προβλεπόμενος σε τέτοιου είδους εξαγορές νομικός και οικονομικός έλεγχος σε συνεργασία με νομικά γραφεία και εταιρίες ορκωτών ελεγκτών λογιστών προκειμένου, εν τέλει, να υπογραφεί η σύμβαση αγοράς των μετοχών της Olympic Air με την Marfin Investment Group AE. Παράλληλα, για την εν λόγω εξαγορά είχαν γίνει και οι ενέργειες για τις απαιτούμενες εγκρίσεις από τις κατά τόπους αρμόδιες αρχές.
- Πώς κρίνετε τα μέτρα στήριξης του κλάδου των αερομεταφορών από τις επιπτώσεις της πανδημίας του Covid-19;
Οι αερομεταφορές είναι ο πρώτος σε βαθμό έντασης κλάδος που έχει θιγεί καίρια από τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού Covid-19 και τα μέτρα περιορισμού στις αεροπορικές μετακινήσεις, που ακόμα τελούν σε ισχύ.
Τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας για την AEGEAN ήταν άμεσα και η διοίκηση έχει εστιάσει με εντατικούς ρυθμούς στην προστασία της χρηματοοικονομικής θέσης και ρευστότητας της εταιρίας, αλλά και κυρίως στη διασφάλιση της προοπτικής επανόδου σε μια υγιή πορεία ανάπτυξης, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Παρόλο που η Εταιρία μας έλαβε όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα για να αμβλυνθούν οι αρνητικές συνέπειες, μειώνοντας σημαντικά τα σταθερά κόστη, καθώς και κάνοντας χρήση όλων των οριζόντιων μέτρων στήριξης του κράτους, δεν ήταν δυνατό να αντισταθμιστούν οι καταστροφικές συνέπειες της πανδημίας στην οικονομική θέση της εταιρίας.
Όπως έπραξαν το σύνολο των κυριότερων ανταγωνιστών της εταιρίας στην Ευρώπη, η Aegean έκανε τις αναγκαίες διαδικασίες για την εξασφάλιση κρατικής στήριξης και στις 23 Δεκεμβρίου 2020 εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο του άρθρου 107(2)(β) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η κρατική ενίσχυση με τη μορφή άμεσης επιχορήγησης προς την εταιρία ύψους μέχρι 120 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση μέρους της ζημιάς που προήλθε λόγω των περιοριστικών μέτρων στις μετακινήσεις που επιβλήθηκαν από την Ελλάδα και άλλες χώρες προορισμού, με στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού Covid-19.
Η χορήγηση της παραπάνω κρατικής ενίσχυσης και οι όροι αυτής, οι οποίοι ψηφίστηκαν από την Ελληνική Βουλή, προβλέπονται στο άρθρο 30 του Ν. 4772/2021 (ΦΕΚ Α’ 17/05.02.2021). Συγκεκριμένα, το άρθρο 30 του Ν. 4772/2021, ορίζει ότι η καταβολή της Κρατικής Ενίσχυσης τελεί υπό την αίρεση ότι η εταιρία θα έχει ολοκληρώσει αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της, αντλώντας κεφάλαια ποσού τουλάχιστον €60.000.000 ενώ, παράλληλα, το Ελληνικό Δημόσιο θα λάβει, χωρίς επιβάρυνση, ελεύθερα μεταβιβάσιμους τίτλους δικαιωμάτων κτήσης κοινών μετοχών εκδόσεως της εταιρίας μας που αντιπροσωπεύουν 11,5% επί του μετοχικού της κεφαλαίου.
- Μιλήστε μας για τη γυναίκα επαγγελματία και πώς αυτή αντιμετωπίζεται από την AEGEAN.
Η θέση της γυναίκας επαγγελματία στην εταιρία μας χαίρει σεβασμού και καταξίωσης. Ειδικά στις αερομεταφορές, και φυσικά στην AEGEAN και στην θυγατρική της Olympic Air, συναντάμε γυναίκες σε θέσεις που ήταν κατεξοχήν για άνδρες επαγγελματίες, όπως εκείνες του κυβερνήτη και συγκυβερνήτη αεροσκαφών, του μηχανικού αεροσκαφών ή θέσεις σε τμήματα e-commerce, safety και ΙΤ. Ασφαλώς έχουμε και εξαιρετικά στελέχη γυναίκες σε διάφορες διευθύνσεις της εταιρίας. Το δε νομικό μας τμήμα και το τμήμα επενδυτικών σχέσεων απαρτίζονται κατά κύριο λόγο από γυναίκες επαγγελματίες.
Ειδικά στις αερομεταφορές, και φυσικά στην AEGEAN και στην θυγατρική της Olympic Air, συναντάμε γυναίκες σε θέσεις που ήταν κατεξοχήν για άνδρες επαγγελματίες
Το θετικό είναι ότι στην Ελλάδα συναντάμε γυναίκες επαγγελματίες σε όλους τους τομείς με ιδιαίτερη επιτυχία (επιχειρήσεις κάθε είδους, ναυτιλία, ιατρική, πολιτική, θέαμα και ψυχαγωγία), εξέλιξη και καινοτόμες ενέργειες. Είμαι μέλος της Ελληνικής Ένωσης γυναικών στον Πολιτισμό και τον Τουρισμό (HAWCT), που απαρτίζεται από έναν μεγάλο κύκλο των γυναικών επαγγελματιών στους τομείς αυτούς, με πολύ ενδιαφέρουσες δράσεις.
- Δικηγορία και Καινοτομία: Πώς αξιοποιεί η ομάδα σας τις νέες τεχνολογίες στην παροχή των νομικών υπηρεσιών;
Η τεχνολογία στις νομικές υπηρεσίες αλλά και στη νομική/ δικηγορική εργασία έχει ενταχθεί εδώ και πολλά έτη στο δικό μας νομικό τμήμα. Η τεχνολογία σε διάφορες μορφές όπως οι μηχανές αναζήτησης, οι βάσεις δεδομένων, η ψηφιοποίηση αρχείων, η ηλεκτρονική υπογραφή συμβάσεων και λοιπών εγγράφων, ως και οι τηλεδιασκέψεις είναι η καθημερινότητά μας και τα εργαλεία μας για την αποτελεσματική και άμεση παροχή νομικών συμβουλών και υπηρεσιών.
Η επόμενη ημέρα θα μας φέρει κοντά με την τεχνητή νοημοσύνη, που θα έχει εφαρμογή στη γραμματειακή υποστήριξη των νομικών γραφείων και τμημάτων, στη νομική έρευνα, στη συμβουλευτική δικηγορία και στην εν γένει παροχή νομικών υπηρεσιών, με διάφορες μορφές και πρακτικές. ‘Ήδη διοργανώνονται συνέδρια και ημερίδες με παρουσιαστές μορφές τεχνητής νοημοσύνης, δηλαδή ρομπότ, ενώ πολλές συσκευές κινητών συμπεριλαμβάνουν εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης για την καθημερινότητά μας.
Η AEGEAN επενδύει σε διάφορες μορφές τεχνολογίας σε όλα τα τμήματα της εταιρίας, καθώς και στην εξέλιξη των προσφερόμενων υπηρεσιών στο επιβατικό κοινό.