Ο Γιάννης Κυριακίδης μιλά στο Lawyer για τον σύγχρονο δικηγόρο και τις δεξιότητες που πρέπει να διαθέτει προκειμένου να κερδίσει την εμπιστοσύνη των εντολέων του, για την ανταπόκριση της KG Law Firm στην διαρκώς εξελισσόμενη αγορά της τέχνης με τη δημιουργία του τμήματος Art Law, για τον ρόλο της τεχνολογίας στην παροχή νομικών υπηρεσιών, αλλά και τα μέτρα που εφαρμόζει η εταιρεία για την ανταπόκριση στις προκλήσεις της πανδημίας του Covid-19.
Ποιος θα πρέπει να είναι, κατά τη γνώμη σας, ο ρόλος της τεχνολογίας στην παροχή νομικών υπηρεσιών και πώς αξιοποιείται η τεχνολογία από την KG Law Firm;
Η τεχνολογία παίζει ήδη – και θα παίξει ακόμη περισσότερο στο άμεσο μέλλον – σημαντικότατο ρόλο στην παροχή νομικών υπηρεσιών. Η παγκοσμιοποίηση, το ηλεκτρονικό εμπόριο, οι τηλεδιασκέψεις, η ψηφιακή υπογραφή και οι υπηρεσίες e-justiceκερδίζουν ολοένα έδαφος. Αρκεί να αναλογιστούμε τις επιπτώσεις που έχουν επιφέρει στη καθημερινότητα μας το διαδίκτυο των πραγμάτων (internet of things), η εικονική πραγματικότητα (virtual reality) και η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) που προκάλεσαν την 4η βιομηχανική επανάσταση και άλλαξαν τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε, και επικοινωνούμε μεταξύ μας.
Η τεχνολογία συνεπώς είναι κρίσιμο εργαλείο και σύμμαχος τόσο για εμάς τους νομικούς, όσο και για τους εντολείς μας στη διεκπεραίωση των υποθέσεων τους. Στην KG δίναμε ανέκαθεν μεγάλη έμφαση στην τεχνολογία. Πάντα επενδύαμε στις απαραίτητες υποδομές, στα κατάλληλα εργαλεία και στην εκπαίδευσή μας για την βέλτιστη χρήση της τεχνολογίας. Τώρα όμως, περισσότερο από ποτέ, το πράττουμε και γιατί πιστεύομε ακράδαντα ότι η χρήση των κατάλληλων εργαλείων συμβάλει στην προσέλκυση νέων ικανών δικηγόρων. Με άλλα λόγια, γνωρίζουμε ότι στη σύγχρονη εποχή που διανύουμε δεν αποτελεί μόνον απαίτηση της αγοράς να είσαι «τεχνολογικά εκσυγχρονισμένος», αλλά και παράγοντα που θα καθορίσει την επιλογή ενός φιλόδοξου δικηγόρου να σε προτιμήσει ως επόμενο εργοδότη.
Με την ορθή χρήση της τεχνητής νοημοσύνης θα έχουμε τη δυνατότητα να αναλύσουμε πιο σωστά τα δεδομένα και να παρέχουμε πιο ολοκληρωμένες υπηρεσίες στους εντολείς μας
Τέτοια, λοιπόν, εργαλεία συμβάλλουν εν τέλει στην ανάπτυξη μιας δικηγορικής εταιρείας. Προσωπικά δε, δεν σας κρύβω πως δεν θεωρώ την τεχνητή νοημοσύνη ως απειλή. Αναμφίβολα, με την χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούμε να παρέχουμε υπηρεσίες δαπανώντας λιγότερο χρόνο (και άρα εισπράττοντας μειωμένες αμοιβές ανά έργο), αλλά αυτό θα αυξήσει την αποδοτικότητα μας αφού ένα έργο θα ολοκληρώνεται σε λιγότερο χρόνο, επιτρέποντάς μας να ασχοληθούμε με περισσότερα έργα ταυτόχρονα. Έτι περαιτέρω, με την ορθή χρήση της τεχνητής νοημοσύνης θα έχουμε τη δυνατότητα να αναλύσουμε πιο σωστά τα δεδομένα και να παρέχουμε πιο ολοκληρωμένες υπηρεσίες στους εντολείς μας.
Ποιες δεξιότητες θεωρείτε ότι πρέπει να έχει ο σύγχρονος δικηγόρος; Aρκεί η εξειδικευμένη νομική γνώση ή πρέπει να διαθέτει οριζόντιες γνώσεις σε πολλά και διαφορετικά γνωστικά πεδία;
Το πλαίσιο δεξιοτήτων ενός δικηγόρου περιγράφει τις συμπεριφορές που εξασφαλίζουν υψηλή απόδοση στο εργασιακό περιβάλλον. Στην KG το πλαίσιο δεξιοτήτων επανασχεδιάστηκε και οι αξίες μας επανεπιβεβαιώθηκαν πολύ πρόσφατα και αυτό έγινε σε συνεργασία με τους συνεργάτες μας, τη συμμετοχή των οποίων θεωρήσαμε αυτονόητη προϋπόθεση σε αυτό το τόσο σημαντικό έργο. Ο δικηγόρος, ανεξαρτήτως πεδίου δραστηριότητας, πρέπει να είναι σε θέση να κατανοήσει τον πελάτη και τις ανάγκες του.
Επενδύουμε στην εξειδίκευση σε συγκεκριμένου τομείς δικαίου, διότι έτσι πιστεύουμε πως το επίπεδο παροχής νομικών υπηρεσιών είναι υψηλότερο
Εμείς πιστεύουμε και επενδύουμε στην εξειδίκευση σε συγκεκριμένου τομείς δικαίου, διότι έτσι πιστεύουμε πως το επίπεδο παροχής νομικών υπηρεσιών είναι υψηλότερο. Σε γενικές γραμμές, ο δικηγόρος σαφώς οφείλει να είναι ενήμερος για τις πολιτικοοικονομικές εξελίξεις και να έχει καλές γενικές γνώσεις. Αν θέλει να ξεχωρίσει πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζει την αξία και τη διαφορετικότητα των εντολέων του, να μπορεί να προσαρμοσθεί στις ανάγκες του έργου, να επιλύει τις δυσκολίες που ανακύπτουν και να μην δρα ανταγωνιστικά. Πρέπει να είναι σε θέση να διαχειρισθεί αποτελεσματικά τον πελάτη, ενεργώντας πάντα με ευγένεια και υπομονή και να εμπλέκει τους κατάλληλους συνεργάτες του, όπου το έργο απαιτεί ομαδικότητα.
Αναμφίβολα, δεν αρκεί μόνο η νομική γνώση και κατάρτιση αλλά απαιτείται η κατανόηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος που μετεξελίσσεται σε επιχειρηματική αντίληψη και κριτική σκέψη. Έτσι με τον χρόνο και την εμπειρία θα εξελιχθεί σε έναν δικηγόρο με επιρροή και πειθώ που θα μπορεί να στηρίξει τις θέσεις του και να κερδίσει την εμπιστοσύνη των εντολέων του.
Ποιοι τομείς δικαίου πιστεύετε ότι θα μας απασχολήσουν περισσότερο στο μέλλον και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας στο δικηγορικό επάγγελμα;
Οι τομείς δικαίου που θεωρώ ότι θα έχουν μεγαλύτερη ανάπτυξη στο μέλλον είναι εκείνοι που συνδέονται με κάποιον τρόπο με τις νέες μορφές τεχνολογίας. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οι δικηγόροι χρειάζεται να αντιλαμβανόμαστε έννοιες μη νομικές και να είμαστε σε θέση να κατανοούμε τα επιχειρηματικά σχέδια των πελατών μας που ενέχουν σημαντικό βαθμό καινοτομίας και πολυπλοκότητας. Θα έχετε ενδεχομένως αντιληφθεί ότι τα τελευταία χρόνια εξαιτίας ακριβώς της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας, οι τεχνολογικές εξελίξεις προηγούνται πολλές φορές της δημιουργίας του νομικού πλαισίου που τις διέπει. Οι νόμοι, δηλαδή, συγγράφονται αφού το προϊόν έχει τεθεί σε κυκλοφορία ή η υπηρεσία διαδοθεί.
Με λίγα λόγια, τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες, η κυβερνοασφάλεια, η ιδιωτικότητα των δεδομένων, τα κρυπτονομίσματα, η τεχνητή νοημοσύνη, το ηλεκτρονικό εμπόριο, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές και οι ηλεκτρονικές πληρωμές, οι ψηφιακές εφαρμογές, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, τα ψηφιακά αγαθά (λογισμικό, βάσεις δεδομένων, ιστοσελίδες, ψηφιακά έργα κλπ.) και η ανάγκη για τη νομική τους προστασία αναδεικνύουν νέους τομείς δικαίου, όπως το δίκαιο των νέων τεχνολογιών, της πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας, της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, καθώς και νέες μορφές ποινικού δικαίου.
Προσφάτως η KG Law Firm εγκαινίασε έναν νέο τομέα εξειδίκευσης, αυτόν του Art Law. Τι οδήγησε σε αυτήν την πρωτοβουλία και ποια είναι τα κύρια νομικά ζητήματα που αντιμετωπίζει ο χώρος της τέχνης στην Ελλάδα;
Η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στον χώρο της τέχνης δεν είναι κάτι νέο για την εταιρεία μας. Ήδη από τη δεκαετία του 1970, η εταιρεία μας παρείχε συμβουλευτικές υπηρεσίες σε συλλέκτες έργων τέχνης επί συμβατικών θεμάτων σε αγοραπωλησίες έργων τέχνης και συμμετοχή σε δημοπρασίες, καθώς και στην οργάνωση της κατάλληλης δομής από νομική και φορολογική σκοπιά για τη λειτουργία ιδιωτικών συλλογών. Και αυτό όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, αφού τόσο τα έργα τέχνης (κυρίως πίνακες και γλυπτά) όσο και οι πελάτες είχαν και έχουν διεθνή προσανατολισμό. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, η αγορά αυτή παρουσιάζει ολοένα και αυξανόμενο ενδιαφέρον.
Η δημιουργία συνεπώς μιας πιο οργανωμένης δομής στην εταιρεία μας ήταν το φυσικό επακόλουθο μιας ήδη πετυχημένης πορείας. Συνδυάσαμε, έτσι, τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας στον τομέα της τέχνης με τις υπηρεσίες που προσφέρει το φορολογικό μας τμήμα, το τμήμα του private wealth, το τμήμα πνευματικής ιδιοκτησίας αλλά και το δικαστικό που έχει ad hoc εμπειρία σε ζητήματα πλαστότητας και αμφισβήτησης της κυριότητας έργων τέχνης. Αυτό μας οδήγησε στη δημιουργία ενός νέου εξειδικευμένου τμήματος που ονομάσαμε Art Law.
Πιστοί, μάλιστα, στην αντίληψη μας να συνάπτουμε συνεργασίες με τους κορυφαίους σε κάθε κλάδο, αποφασίσαμε να συνεργαστούμε σε αυτό το εγχείρημα με το εξειδικευμένο γραφείο Artsecure, που διαθέτει μακροχρόνια εξειδίκευση σε ζητήματα του δικαίου της τέχνης. Είμαστε ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι με την προοπτική που διαγράφεται στον χώρο αυτό και πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει ένα πολύ πετυχημένο εγχείρημα για την εταιρεία μας και τους πελάτες μας.
Πώς ανταποκρίνεται η KG Law Firm στην πανδημία του Covid-19 και ποια είναι εκείνα τα μέτρα που εφαρμόζει για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης παροχής νομικών υπηρεσιών, με την ταυτόχρονη προστασία της υγείας των συνεργατών της εταιρείας;
Η KG ήταν η πρώτη δικηγορική εταιρεία που ανταποκρίθηκε στην πανδημία του Covid-19, αποφασίζοντας να θέσει το σύνολο του δυναμικού της σε καθεστώς τηλεργασίας μια εβδομάδα πριν το επιβάλλει η Κυβέρνηση τον Μάρτιο. Το πιο αξιοσημείωτο όμως δεν ήταν πως οικειοθελώς πήραμε την απόφαση να θέσουμε το γραφείο μας σε καθεστώς τηλεργασίας, αλλά πως μέσα σε λιγότερο από δύο εικοσιτετράωρα το είχαμε θέσει σε πλήρη εφαρμογή. Δημιουργήσαμε εσωτερική ομάδα δράσης και προμηθεύσαμε το σύνολο του δυναμικού μας με καινούργια laptop. Η οργάνωση και οι υποδομές μας επέτρεψαν να λειτουργήσουμε κανονικότατα και εξ’ αποστάσεως έχοντας πλήρη πρόσβαση στα αρχεία και στα συστήματα μας.
Σε αυτή την απόφαση προβήκαμε συνειδητά θέτοντας την υγεία των συνεργατών μας ως πρώτη προτεραιότητα. Ταυτόχρονα στήσαμε όλα τα κανάλια επικοινωνίας μεταξύ μας, με σκοπό να μην μείνει κανένας συνεργάτης της KG «ορφανός» επικοινωνίας με τους εταίρους και τους υπόλοιπος συναδέλφους της ομάδας του. Διαβλέψαμε έγκαιρα ότι η περίοδος αυτή θα κρατούσε αρκετές εβδομάδες. Έτσι, θέσαμε σε εφαρμογή διάφορες δραστηριότητες όχι μόνο για να διασφαλισθεί η απρόσκοπτη παροχή νομικών υπηρεσιών, αλλά και για να διασφαλισθεί η διαρκής επικοινωνία μεταξύ μας εκείνες τις εβδομάδες και να νιώσουν όλοι οι συνεργάτες μας μέλη μιας πραγματικής οικογένειας. Ήταν αναμφίβολα για όλους – για τους εταίρους της KG, τους συνεργάτες και το διοικητικό μας προσωπικό – μια πρωτόγνωρη εμπειρία.
Μέχρι τότε ήμασταν μαθημένοι να βρισκόμαστε κυρίως δια ζώσης. Εντελώς ξαφνικά κληθήκαμε να συνεργαστούμε υπό νέες συνθήκες και εξ’ αποστάσεως. Σαν οργανισμός δεν το είχαμε αντιμετωπίσει ποτέ στο παρελθόν αυτό και ούτε υπήρχε επιχειρησιακό σχέδιο για κάτι τέτοιο. Αντιδράσαμε όμως συλλογικά, άμεσα και σωστά με γνώμονα την ασφάλεια και την υγεία όλων. Ο τρόπος που ανταποκριθήκαν όλοι, δικηγόροι, διοικητικό προσωπικό, HR, ΙΤ, Marketing και οικονομικό τμήμα ήταν εκπληκτικός. Θα έλεγε κανείς πως υπήρχε καταρτισμένο σχέδιο που απλά τέθηκε σε εφαρμογή και λειτούργησε άψογα.
Σήμερα λειτουργούμε σε καθεστώς εκ περιτροπής τηλεργασίας για το μεγαλύτερο μέρος του δυναμικού μας. Πρωταρχικό μέλημά μας παραμένει η ασφάλεια και η υγεία των εργαζομένων μας και προς το σκοπό αυτό έχουμε υιοθετήσει όλα τα πρωτόκολλα και έχουμε θέσει σε εφαρμογή τα προληπτικά μέτρα της πολιτείας για την προστασία και την ανάσχεση της εξάπλωσης του κορωνοϊού.