Της Λυδίας Βενέρη
Οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Περού και οι αρμοδιότητες του Προξένου του Περού στο μικροσκόπιο. Ο Edgar Alvaro Salamanca μιλάει στο Lawyer για τις σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η διπλωματία και για το αν αυτή θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που δημιουργεί η πανδημία.
- Πείτε μας μερικά πράγματα για την πορεία σας μέχρι σήμερα. Πόσα χρόνια βρίσκεστε στην Ελλάδα και ποιες είναι οι αρμοδιότητές σας ως Πρόξενος του Περού στην Ελλάδα.
Υπηρετώ τη χώρα μου ως διπλωμάτης για σχεδόν 16 χρόνια. Προηγουμένως, είχα εργαστεί ως δικηγόρος, έχοντας γνώσεις επί του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και οι δύο αυτές ενασχολήσεις μου με έχουν μέχρι στιγμής ανταμείψει, όχι μόνο σε επαγγελματικό, αλλά και σε προσωπικό επίπεδο, καθώς μου έχουν δώσει τη δυνατότητα να βρίσκομαι κοντά στην κοινότητά μου, προσπαθώντας να βρω λύσεις για ευαίσθητα ζητήματα που αφορούν τους πολίτες της χώρας μου.
Από τον Ιούλιο του 2018, εργάζομαι στην Ελλάδα ως Πρόξενος του Περού στην Αθήνα, ενώ πριν εργαζόμουν ως πρόξενος στη Φρανκφούρτη στη Γερμανία, όπου και έμεινα για περίπου 5 χρόνια.
Το Προξενείο παρέχει υπηρεσίες για τους πολίτες μας όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά ακόμη και στη Βουλγαρία και την Αλβανία, καθώς οι υποχρεώσεις της Πρεσβείας και του Προξενείου καλύπτουν τις ανάγκες τριών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ενώ κατά πάσα πιθανότητα σύντομα θα προστεθεί και άλλη μία χώρα: Η Βόρεια Μακεδονία.
Σημαντικό μέρος αυτής της δουλειάς είναι νομικού περιεχομένου, όπως μεταξύ άλλων τα συμβολαιογραφικά/προξενικά έγγραφα, το μητρώο, η νομική και η ανθρωπιστική βοήθεια. Πέραν τούτων, είμαι επίσης ο οικονομικός και εμπορικός σύμβουλος της Πρεσβείας. Η θέση αυτή είναι ιδιαιτέρως απαιτητική, καθώς οι οικονομικές μας σχέσεις με την Ελλάδα γενικώς, αλλά και με άλλες χώρες των Βαλκανίων είναι στη φάση ανάπτυξης.
Για παράδειγμα, η Ελληνική και Περουβιανή αγορά δεν είναι φυσικά συγκλίνουσες. Παράγουμε παρόμοια αγροτικά προϊόντα και υφίσταται εξάρτηση σε συγκεκριμένες οικονομικές δραστηριότητες, όπως ο τουρισμός. Πρέπει συνεπώς να συνεργαστούμε με φορείς του ιδιωτικού τομέα, όπως για παράδειγμα με τους παραγωγούς, τους πωλητές και τις ενώσεις εξαγωγών, προκειμένου να μπορέσουμε να τους πείσουμε για τις ευκαιρίες που δίνονται από τις αναπτυσσόμενες νέες αγορές και το νομικό και πολιτικό πλαίσιο, το οποίο ενθαρρύνει τις αλλοδαπές επιχειρήσεις με επίκεντρο το εμπόριο και τις επενδύσεις. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να τονίσω την αξιοσημείωτη δουλειά της Enterprise Greece σε αυτό τον τομέα και πραγματικά πιστεύω ότι έχει αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση για άλλες χώρες, όπως και για το Περού.
- Πείτε μας μερικά πράγματα για τις διμερείς σχέσεις Περού και Ελλάδας. Ποιος είναι ο αριθμός του Περουβιανών μόνιμων κατοίκων στην Ελλάδα. Παρατηρείτε ομοιότητες μεταξύ των δύο λαών;
Υπάρχει υγιής σχέση συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, έχουμε δηλαδή τα εργαλεία να συνεργαστούμε πιο στενά και στρατηγικά σε ζητήματα όπως ο τουρισμός, η πολιτισμική κληρονομιά και η ναυτιλία
Γενικά, υπάρχει υγιής σχέση συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε δυνητικά τα εργαλεία να εργαστούμε πιο στενά και στρατηγικά, με στόχευση σε ζητήματα φυσικής σύγκλισης, όπως ο τουρισμός, η πολιτισμική κληρονομιά και η ναυτιλία. Αυτό βέβαια χρειάζεται και την απαραίτητη πολιτική στήριξη και από τις δύο πλευρές.
Αν και σε μια πρώτη ανάγνωση φαίνεται ότι τόσο μακρινές και γεωγραφικά διαφορετικές χώρες, όπως η Ελλάδα και το Περού, είναι πιθανό να έχουν αντιθετικά χαρακτηριστικά σε επίπεδο κοινωνιών, η πραγματικότητα, αλλά και η εμπειρία μου ζώντας εδώ, μου έχει δείξει ότι υπάρχουν δεσμοί μεταξύ των χωρών μας και σε ένα βαθμό ομοιότητες μεταξύ των λαών μας. Η κουλτούρα και ο πολιτισμός επιτελούν στρατηγικό ρόλο στην προσέγγιση αυτού του θέματος, καθώς και τα δύο έθνη χαρακτηρίζονται από βαθιές ρίζες στους αρχαίους πολιτισμούς και ισχυρές παραδόσεις. Το γεγονός αυτό ασκεί επιρροή που αποτυπώνεται ακόμα και σήμερα στον τρόπο ζωής των ανθρώπων.
Οι κοινότητες στις Περουβιανές Άνδεις, για παράδειγμα, διατηρούν μια φιλοσοφία διαβίωσης και ισορροπημένης συνεργασίας με το περιβάλλον τους και έχουν ισχυρή ιστορική ταυτότητα βασισμένη στην ιστορία και τα έθιμά τους. Μπόρεσα να βιώσω αυτή την ατμόσφαιρα, όταν συνάντησα ελληνικές οικογένειες στις ελληνικές πόλεις, τόσο στην ηπειρωτική όσο και στη νησιωτική Ελλάδα. Ίσως, αυτή θα μπορούσε να είναι η αρχή, προκειμένου να δημιουργηθεί μια γέφυρα μεταξύ των χωρών μας.
Παρεμπιπτόντως, όπως γνωρίζετε, σε διεθνές επίπεδο, υπάρχει ένας νέος πολυμερής οργανισμός που ιδρύθηκε το 2007, ως πρωτοβουλία μιας ομάδας κρατών – μια εκ των οποίων και η Ελλάδα- που ονομάζεται “Forum of Ancient Civilizations”. Αυτός ο υψηλού επιπέδου μηχανισμός πολιτικής συνεργασίας βασίζεται κυρίως στο κοινό προνόμιο των κρατών-μελών του να αποτελούν κοιτίδες θεμελιωδών πολιτισμών σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου. Τα δέκα κράτη-μέλη του οργανισμού έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους, προκειμένου να αναδείξουν την κοινή πολιτισμική τους κληρονομιά σε ένα εργαλείο “soft power” (ήπιας ισχύος). Καθώς το Περού συμμετέχει σε αυτή την πρωτοβουλία, μπορούμε σε διμερές επίπεδο να αναζητήσουμε μια πολιτική προσέγγιση, με κοινώς αποδεκτά οφέλη που θα μπορούσαν να επεκταθούν και στις οικονομίες μας.
Υπάρχει, όμως, και ένα ακόμη στοιχείο που λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος μεταξύ μας. Διατηρούμε μια κοινότητα Περουβιανών πολιτών της τάξης των 400 περίπου ατόμων, αριθμός όχι μικρός αν συγκριθεί με τα αντίστοιχα νούμερα σε γειτονικές χώρες. Νιώθω περήφανος λέγοντας ότι οι Περουβιανοί πολίτες έχουν καταφέρει να ενσωματωθούν στην ελληνική κοινωνία με διάφορους τρόπους, μέσω υπεύθυνης εργασίας, μουσικής και άλλων τεχνών, μέσω των σπουδών αλλά και μέσω των παραδόσεών μας, όπως η γαστρονομία.
- Πιστεύετε ότι η πανδημία έχει επηρεάσει τη διπλωματία σε παγκόσμιο επίπεδο; Πώς μπορεί η διπλωματία να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες;
Στην πραγματικότητα, μπορούμε να δούμε την επίδραση της πανδημίας στην ατζέντα και στις προτεραιότητες που έχουν τεθεί, στον τρόπο που λειτουργούμε ως επαγγελματίες, αλλά και στα μέσα και στους μηχανισμούς που αξιοποιούμε κατά την άσκηση των διπλωματικών μας καθηκόντων. Αυτές οι τάσεις, ειδικά η τρίτη, δεν είναι καινούριες. Όμως, η υγειονομική κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο έχει οξύνει τη μετάβαση.
Η εντυπωσιακή τεχνολογική ανάπτυξη στην πληροφορική και στις επικοινωνίες έχει επηρεάσει τον τρόπο ζωής στις κοινωνίες μας και η διπλωματία αποτελεί μέρος του φαινομένου. Οι παραδοσιακές μας υποχρεώσεις, όπως η εκπροσώπηση, η διαπραγμάτευση και η παροχή πληροφοριών, δεν είναι οι ίδιες εδώ και αρκετά χρόνια και η πανδημία μας ωθεί περισσότερο σε εικονικές/ψηφιακές αλληλεπιδράσεις.
Αντί να προσαρμόζουμε συνεχώς τη διπλωματία στη «νέα πραγματικότητα», ίσως θα μπορούσαμε να προσπαθήσουμε να προσαρμόσουμε την ψηφιοποίηση και την τεχνολογία στα βασικά μας καθήκοντα ως διπλωμάτες
Συνεπώς, αντί να προσαρμόζουμε συνεχώς τη διπλωματία στη «νέα πραγματικότητα», ίσως θα μπορούσαμε να προσπαθήσουμε να προσαρμόσουμε την ψηφιοποίηση και την τεχνολογία στα βασικά μας καθήκοντα ως διπλωμάτες. Επιπλέον, είναι καιρός να εντάξουμε σοβαρά τους ειδικούς στις πλατφόρμες επικοινωνίας και την ανάλυση των big data στην διαχείριση των διεθνών σχέσεων. Πρόκειται για ένα ολόκληρο θέμα προς συζήτηση σε μεταγενέστερο χρόνο, αν μας δοθεί αυτή η ευκαιρία.
- Έχουν επηρεαστεί οι εμπορικές σχέσεις από την πανδημία, όπως έχει συμβεί με τη διασυνοριακή κυκλοφορία των πολιτών;
Η πανδημία δείχνει με ακρίβεια τα όρια της δυναμικής της παγκόσμιας αγοράς. Αυτό δεν σημαίνει ότι απορρίπτουμε το ελεύθερο εμπόριο επί της αρχής, αλλά πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητες και τη στόχευση μας αναφορικά με την αναγκαιότητα εξασφάλισης των βασικών αγαθών και υπηρεσιών για τους πολίτες. Εάν αυτή τη στιγμή παρατηρούμε έναν έντονο ανταγωνισμό στις αγορές μεταξύ των κυβερνήσεων, προκειμένου να λάβουν φάρμακα και εμβόλια, μάλλον κάτι κάνουμε λάθος, σωστά; Υπάρχουν στιγμές, όπως αυτή, όπου ο ανταγωνισμός πρέπει να σταματήσει, ώστε να δώσει χώρο στη συνεργασία. Δυστυχώς, οι πολύτιμες προσπάθειες της πολυμερούς διπλωματίας δεν έχουν αποδεχτεί αποτελεσματικές μέχρι στιγμής. Παρ’ όλα αυτά, αυτή η εμπειρία μας διδάσκει ξανά ποιος είναι ο μόνος δρόμος, για να αντιμετωπίσουμε την παγκόσμια κρίση.
- Έχει υιοθετήσει το Περού νομοθεσία αναφορικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων και τη βιώσιμη ανάπτυξη σε συμφωνία με τα ευρωπαϊκά πρότυπα;
Βελτιωνόμαστε στο πεδίο της διαχείρισης της πληροφορίας και της προστασίας προσωπικών δεδομένων και έχουμε ειδική νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα. Είναι κάτι που αποτελεί προτεραιότητα της δημόσιας πολιτικής στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και των εργαλείων της πληροφορικής. Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι, επίσης, ψηλά στην δημόσια ατζέντα μας, καθώς η χώρα μας είναι πλήρως δεσμευμένη στην Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Ηνωμένων Εθνών. Πέραν αυτού, έχουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το ζήτημα, καθώς είμαστε μια χώρα ευαίσθητη στις απειλές της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής και των φυσικών καταστροφών.
Το Περού αυτό το διάστημα βρίσκεται στη διαδικασία ένταξής του ως μελλοντικό μέλος του ΟΟΣΑ και σε αυτό το πλαίσιο λαμβάνει προοδευτικά μέτρα για την επίτευξη των προτύπων του Οργανισμού στα προαναφερθέντα θέματα με βάση συγκεκριμένα πρότυπα, τα οποία είναι επίσης παρόμοια με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
- Ποια θεωρείτε ως μεγαλύτερη πρόκληση αυτή την περίοδο και πώς πιστεύετε ότι θα εξελιχθούν τα πράγματα; Ποια είναι η ευχή σας για το μέλλον;
Πρέπει να αξιολογήσουμε τα όρια της παγκόσμιας αγοράς στον τομέα της Υγείας και να δημιουργήσουμε μια στρατηγική που μπορεί να λειτουργήσει σε πολλαπλά επίπεδα: τοπικό, περιφερειακό και πολυμερές. Η εξασφάλιση του εμβολίου για τον πληθυσμό αποτελεί ζήτημα συνεργασίας στο υψηλότερο επίπεδο. Εάν αφήσουμε αυτό το ζήτημα στο Αόρατο Χέρι του Adam Smith, δεν θα είναι δύσκολο να προβλέψουμε τα αποτελέσματα.
Μεσοπρόθεσμα, πρέπει να εργαστούμε για την προσαρμογή της παραγωγής και της αλυσίδας εφοδιασμού σε βιώσιμα επίπεδα. Μακροπρόθεσμα, πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας που επικεντρώνεται στην κατανάλωση. Με λίγα λόγια, το μέλλον εξαρτάται από το να αποφασίσουμε εάν είμαστε καταναλωτές ή πολίτες.
Μια ευχή για το μέλλον… Περισσότερος χρόνος για τον καθένα ξεχωριστά και τις οικογένειές μας στην καθημερινή μας ζωή. Και παρεμπιπτόντως, είναι ειρωνικό να συνειδητοποιούμε ότι οι νέες τεχνολογίες μας κάνουν να δουλεύουμε περισσότερο και γενικά απορροφούν τον χρόνο μας.