Το συνεχώς μεταβαλλόμενο «περιβάλλον» των εταιρικών υποχρεώσεων για τη δημοσιοποίηση πληροφοριών βιωσιμότητας-ESG

Δρ. Τζένη Λειβαδάρου, Μηχανικός καινοτομίας και σύμβουλος ενεργειακής μετάβασης
Καλλιόπη Οικονομίδου, Δικηγόρος
Μαρία Μπάρλα, Δικηγόρος LLM Δημόσιου Χρηματοπιστωτικού

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και των κριτηρίων της βιώσιμης χρηματοδότησης, οι πληροφορίες βιωσιμότητας-ESG (Environmental, Social and Governance), που σχετίζονται με το αντίκτυπο των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων στο περιβάλλον, την κοινωνική δικαιοσύνη και την χρηστή Εταιρική Διακυβέρνηση, αποκτούν ολοένα μεγαλύτερη σημασία. Η προσαρμογή των επιχειρήσεων στις αρχές βιώσιμης ανάπτυξης προϋποθέτει τη δημοσιοποίηση πληροφοριών ESG μέσω των εκθέσεων βιωσιμότητας.

Με την έναρξη ισχύος της Οδηγίας 2022/2464/ΕΕ1 για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας (Corporate Sustainability Reporting Directive – CSRD) επεκτείνεται σημαντικά τόσο το εύρος των υπόχρεων επιχειρήσεων όσο και οι απαιτήσεις των δημοσιοποιούμενων πληροφοριών. Η Οδηγία επιβάλλει στις μεγάλες και -υπό προϋποθέσεις- στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) και στα υποκαταστήματα ή τις θυγατρικές ορισμένων εταιρειών με έδρα εκτός ΕΕ, να δημοσιοποιούν πληροφορίες ESG. Οι πληροφορίες αυτές θα είναι τόσο μελλοντοστραφείς όσο και αναδρομικές, καθώς επίσης, θα καλύπτουν ολόκληρη πλέον την αλυσίδα αξίας της επιχείρησης (Scope 1, 2 και 3). Αυτές θα ελέγχονται, τέλος, από ανεξάρτητους νόμιμους ελεγκτές ή ελεγκτικά γραφεία- παρόχους αξιολογήσεων ESG2.

Το περιεχόμενο των εκθέσεων βιωσιμότητας -ESG θα καθορίζεται από τα νέα Ευρωπαϊκά Πρότυπα, τα European Sustainability Reporting Standards (ESRS), ενώ μέχρι πρότινος στηριζόταν στις διεθνείς πρωτοβουλίες καθορισμού προτύπων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε στις 31 Ιουλίου 2023 την πρώτη κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για τα ESRS3 και μένει πλέον να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ4 για να τεθεί σε ισχύ. Στηριζόμενα στις μεθοδολογίες του Κανονισμού 2020/852/ΕΕ για την Ταξινόμηση των πράσινων οικονομικών δραστηριοτήτων, τα πρότυπα αυτά θα αρχίσουν να εφαρμόζονται σταδιακά μέσα στην επόμενη πενταετία και από την 1η Ιανουαρίου 2024 στις εταιρείες της ΕΕ που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Οδηγίας 2013/34/ΕΕ5 (Non-Financial Reporting Directive – NFRD).

Σε εθνικό -αντίστοιχα- επίπεδο έχουμε μία νέα σημαντική πρωτοβουλία. Ο Όμιλος Χρηματιστηρίου Αθηνών (AthEx) ανακοίνωσε στις 20 Ιουλίου 20236 την έναρξη λειτουργίας πλατφόρμας συλλογής πληροφοριών ESG, το ‘ATHEX ESG Data Portal’. Μέσω αυτής επιδιώκεται η ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών που αφορούν τη συλλογή και αποστολή πληροφοριών ESG των εισηγμένων εταιρειών προς το Χρηματιστήριο Αθηνών, έχοντας ως στόχο να λειτουργήσει μελλοντικά ως κεντρικό σημείο συγκέντρωσης δεδομένων ESG για ελληνικές εταιρείες, εισηγμένες και μη.

Με το συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον των εταιρικών υποχρεώσεων περί γνωστοποίησης πληροφοριών ESG ενισχύεται η σύνδεση της χρηματοοικονομικής αξίας μιας εταιρείας με την τήρηση των κριτηρίων ESG. Συνεπώς, οι επιχειρήσεις που επιδεικνύουν τα ανάλογα αντανακλαστικά δημοσιοποίησης πληροφοριών βιωσιμότητας-ESG αποκτούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την προσέλκυση επενδυτών και την εξασφάλιση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων.


1. Ε ΕΕ L 322 της 16.12.2022, σ. 15.
2. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 14 Ιουλίου 2023 υπέβαλε μία νέα Πρόταση Κανονισμού ως προς τη θέσπιση αυστηρότερων κανόνων για τη λειτουργία των παρόχων αξιολογήσεων, κυρίως όσον αφορά στην πρόληψη των συγκρούσεων συμφερόντων. Πρβλ. C(2023) 314 2023/0177 (COD), μαζί με τα Παραρτήματα Ι, ΙΙ και ΙΙΙ αυτής.
3. C (2023) 5303, 31.7.2023, final. Η εγκριθείσα από την Επιτροπή κατ’ εξουσιοδότηση πράξη συνοδεύεται από τα ακόλουθα παραρτήματα: 1) Παράρτημα Ι, το οποίο περιλαμβάνει: Οριζόντια πρότυπα:
α) ESRS 1 Γενικές απαιτήσεις και β) ESRS 2 Γενικές γνωστοποιήσεις και τα Πρότυπα για περιβαλλοντικά, κοινωνικά θέματα και θέματα διακυβέρνηση και 2) Παράρτημα ΙΙ, το οποίο περιλαμβάνει τον κατάλογο των ακρωνυμίων και το γλωσσάριο με τους ορισμούς που πρέπει να χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς της υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας σύμφωνα με ESRS.
4. Η περίοδος ελέγχου διαρκεί δύο μήνες, αρχής γεννωμένης από τις
21 Αυγούστου, με δυνατότητα παράτασης κατά δύο ακόμη μήνες.
5. ΕΕ L 330/1 της 15.11.2014, σ. 1.
6. Βλ. Δελτίου Τύπου του ATHEX της 20ης Ιουλίου 2023. Διαθέσιμο στην επίσημη ιστοσελίδα: https://www.athexgroup.gr/el/permalink/-/asset_publisher/contentdispl/content/athex-esg-data-portal-e-nea-psephiake-platphorma-sylloges-esg-plerophorion-tou-chrematisteriou-athenon