Ο Έλληνας νομοθέτης προσπαθεί να κινηθεί γρήγορα, απλουστεύοντας τη διαδικασία παραχώρησης και αδειοδότησης για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα και γενικότερα τις ΑΠΕ, όμως επικρατεί προβληματισμός για το κατά πόσον με τις υφιστάμενες συνθήκες είναι εφικτή μια ταχεία υλοποίηση αυτού του σχεδίου.
Ηανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την επίτευξη των εθνικών στόχων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την αύξηση της ενεργειακής ανεξαρτησίας μέσω των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Η πρώτη νομοθετική ρύθμιση έγινε με τον ν. 4964/2022, ο οποίος έθεσε τις βάσεις για την αδειοδότηση και τις περιβαλλοντικές μελέτες, ενώ πρόσφατα δημοσιεύθηκε και ο ν. 5106/2024, ο οποίος ρυθμίζει αναλυτικά τη διαδικασία και τα κίνητρα για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου προγράμματος και οικονομικού μοντέλου.
Το υφιστάμενο πλαίσιο
Ο ν. 4964/2022 εισήγαγε ένα πλαίσιο για την προώθηση των ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένων των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Οι κύριοι άξονες του νόμου ήταν η απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης για όλα τα έργα ΑΠΕ, έτσι ώστε να δοθούν κίνητρα και να υλοποιηθούν ταχύτερα οι επενδύσεις, αλλά και η διενέργεια λεπτομερών περιβαλλοντικών μελετών. Επιπλέον, καθορίζει τις διαδικασίες για την επιλογή των κατάλληλων περιοχών για την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων με βάση κριτήρια περιβαλλοντικής προστασίας και οικονομικής βιωσιμότητας.
Ο νόμος αυτός είναι ένα από τα πιο πρόσφατα και ολοκληρωμένα παραδείγματα για την προσπάθεια του νομοθέτη να εξισορροπήσει την προώθηση των επενδύσεων με την προστασία του περιβάλλοντος. Ο πρόσφατος ν. 5106/2024 εισάγει πιο αναλυτικές και εκσυγχρονισμένες διατάξεις για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, εστιάζοντας στην περαιτέρω διευκόλυνση των διαδικασιών και την επίτευξη των εθνικών ενεργειακών στόχων, περιγράφοντας το φιλόδοξο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Αιολικών Πάρκων.
Στόχοι ανάπτυξης
Ο ν. 5106/2024 θέτει συγκεκριμένους και φιλόδοξους στόχους για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα. Αυτοί οι στόχοι αποσκοπούν στην αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των ΑΠΕ και στη συμβολή στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας προς μια πιο βιώσιμη και κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
Ως προς την εγκατεστημένη ισχύ, τίθεται ως στόχος της εγκατάστασης υπεράκτιων αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος τουλάχιστον 2 GW έως το 2030. Αυτός ο στόχος είναι σύμφωνος με τις εθνικές και ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για την αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα.
Για την επίτευξη του στόχου των 2 GW, εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν επενδύσεις ύψους περίπου 6 δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Οι επενδύσεις αυτές περιλαμβάνουν την κατασκευή, την εγκατάσταση και τη σύνδεση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων με το ηπειρωτικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.
Οδικός χάρτης για την ΕΔΕΥΕΠ
Ο οδικός χάρτης για την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) περιγράφεται αναλυτικά στον ν. 5106/2024 και αποτελεί ένα σύνολο οδηγιών και βημάτων που καθοδηγούν τη διαδικασία ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα. Ο χάρτης αυτός περιλαμβάνει την προετοιμασία, την υλοποίηση και τη λειτουργία των έργων με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και στόχους.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο οδικός χάρτης καθιστά υπεύθυνη την ΕΔΕΥΕΠ για την ανάθεση και τον συντονισμό των έργων υπεράκτιων αιολικών πάρκων, ενώ προβλέπεται η χωροθέτηση συγκεκριμένων περιοχών για την ανάπτυξή τους. Περαιτέρω, η ΕΔΕΥΕΠ είναι υπεύθυνη για την προετοιμασία και την έγκριση των Στρατηγικών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), οι οποίες αξιολογούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των έργων και προτείνουν μέτρα μετριασμού τους.
Στο στάδιο της υλοποίησης των έργων, καθορίζονται σαφή χρονοδιαγράμματα με ενδιάμεσους στόχους και τελικές προθεσμίες, με την ΕΔΕΥΕΠ να παρακολουθεί την πρόοδο των έργων. Η ίδια αρχή παραμένει υπεύθυνη και μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής, διασφαλίζοντας ότι οι επενδυτές συμμορφώνονται με τις περιβαλλοντικές και λειτουργικές απαιτήσεις.
Χωροθέτηση και παραχώρηση περιοχών
Ο νέος νόμος προβλέπει ότι το κράτος θα καθορίζει τις περιοχές, όπου θα αναπτυχθούν τα υπεράκτια αιολικά πάρκα με κριτήρια που εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των έργων. Ο στρατηγικός σχεδιασμός λαμβάνει υπόψη διάφορους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες και ορίζονται περιοχές με βάση μελέτες που αξιολογούν τη συμβατότητα με άλλες δραστηριότητες, όπως η ναυτιλία, η αλιεία και η προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας.
Οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων πρέπει να εγκριθούν από τις αρμόδιες περιβαλλοντικές αρχές πριν από την προώθηση οποιουδήποτε έργου, ενώ προβλέπεται και η διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες.
Η παραχώρηση των εκάστοτε περιοχών γίνεται μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας που αξιολογεί τα οικονομικά και τεχνικά χαρακτηριστικά κάθε πρότασης. Τα τελευταία περιλαμβάνουν την τεχνική επάρκεια του επενδυτή, την προτεινόμενη τεχνολογία, αλλά και τα περιβαλλοντικά οφέλη του έργου.
Για την επίτευξη του στόχου υπεράκτιων αιολικών πάρκων 2 GW, θα απαιτηθούν επενδύσεις ύψους 6 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2030
Απλοποίηση αδειοδότησης
Η απλοποίηση της αδειοδότησης που εισήχθη με τον ν. 4964/2022 γίνεται ακόμα εμφατικότερη με τον ν. 5106/2024. Η διαδικασία μειώνεται σε λιγότερο από δύο χρόνια, διευκολύνοντας την ταχεία υλοποίηση των έργων, ενώ ταυτόχρονα γίνεται ενιαία, ώστε να περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στάδια από την αρχική έγκριση μέχρι την τελική λειτουργία των έργων. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές θα υποβάλλουν μια ολοκληρωμένη αίτηση, η οποία θα εξετάζεται από την κεντρική αρχή, ενώ θα υπάρχουν συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για κάθε στάδιο της διαδικασίας, διασφαλίζοντας την έγκαιρη εξέταση των αιτήσεων και την ταχεία λήψη αποφάσεων.
Επιπλέον, ο νόμος εισάγει την υποχρεωτική χρήση ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την υποβολή και παρακολούθηση των αιτήσεων αδειοδότησης. Η πλατφόρμα αυτή επιτρέπει την ηλεκτρονική υποβολή όλων των απαραίτητων εγγράφων και την παρακολούθηση της προόδου των αιτήσεων σε πραγματικό χρόνο, έτσι ώστε να αυξηθεί η διαφάνεια της διαδικασίας και να διευκολυνθεί η επικοινωνία μεταξύ των επενδυτών και των αρμόδιων αρχών.
Η διαδικασία της αδειοδότησης περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια:
- Αρχική Έγκριση: Οι επενδυτές υποβάλλουν αίτηση για την αρχική έγκριση, η οποία περιλαμβάνει ένα προκαταρκτικό σχέδιο του έργου, περιβαλλοντικές μελέτες, και οικονομική ανάλυση.
- Ειδική Περιβαλλοντική Αδειοδότηση: Μετά την αρχική έγκριση, οι επενδυτές πρέπει να υποβάλουν λεπτομερείς περιβαλλοντικές μελέτες για την έκδοση της Ειδικής Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης. Αυτές οι μελέτες αξιολογούν τις επιπτώσεις του έργου στο περιβάλλον και προτείνουν μέτρα μετριασμού των επιπτώσεων.
- Άδεια Εγκατάστασης: Μετά την έγκριση της Ειδικής Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης, υποβάλλεται αίτηση για την άδεια εγκατάστασης, η οποία περιλαμβάνει λεπτομερή τεχνικά σχέδια, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και προϋπολογισμό του έργου.
- Άδεια Λειτουργίας: Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών εγκατάστασης, το τελικό στάδιο είναι η αίτηση για την άδεια λειτουργίας. Αυτή η άδεια επιτρέπει την επίσημη έναρξη λειτουργίας του αιολικού πάρκου και διασφαλίζει ότι όλες οι εγκαταστάσεις είναι σύμφωνες με τις κανονιστικές απαιτήσεις. Πριν από την έκδοσή της, διενεργούνται επιθεωρήσεις και έλεγχοι για να διασφαλιστεί ότι το έργο πληροί τα προβλεπόμενα πρότυπα ασφαλείας και περιβαλλοντικής προστασίας.
Αποθήκευση ενέργειας
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο περιλαμβάνει διατάξεις για την αποθήκευση ενέργειας που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της ενσωμάτωσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα της χώρας. Άλλωστε, η αποθήκευση ενέργειας θεωρείται κρίσιμος παράγοντας για την εξισορρόπηση της διαλείπουσας φύσης των ΑΠΕ και τη διασφάλιση της σταθερότητας και της αξιοπιστίας του ηλεκτρικού δικτύου.
Ο νόμος θεσπίζει ένα ξεχωριστό πλαίσιο αδειοδότησης για τους σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας, διακριτό από αυτό των άλλων ενεργειακών εγκαταστάσεων. Η διαδικασία αδειοδότησης περιλαμβάνει την αξιολόγηση της τεχνολογικής επάρκειας, της οικονομικής βιωσιμότητας και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των σταθμών αποθήκευσης, ενώ και εδώ προβλέπεται η συντόμευση των χρονοδιαγραμμάτων και η ταχεία εξέταση των αιτήσεων.
Αναφορικά με τις επιτρεπτές τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας, ρυθμίζεται η χρήση διαφόρων τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων των μπαταριών λιθίου, των αντλησιοταμιευτικών σταθμών και άλλων τεχνολογιών που μπορούν να αποθηκεύσουν την παραγόμενη ενέργεια από τις ΑΠΕ και να την αποδώσουν στο δίκτυο όταν υπάρχει ζήτηση. Έμφαση δίνεται στη συνεχή αξιολόγηση και ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών αποθήκευσης που μπορούν να προσφέρουν αυξημένη αποδοτικότητα και βιωσιμότητα. Τα κριτήρια για την επιλογή των τεχνολογιών αποθήκευσης περιλαμβάνουν την αποδοτικότητα, την αντοχή, την ασφάλεια και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Ανάπτυξη οικονομικού μοντέλου από τη ΡΑΑΕΥ
Η οικονομική ευρωστία των έργων αποτελεί ευθύνη της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Η ΡΑΑΕΥ είναι υπεύθυνη για τον καθορισμό των τιμών για την ενέργεια που παράγεται από τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, έτσι ώστε το οικονομικό μοντέλο να διασφαλίζει ότι οι τιμές είναι ανταγωνιστικές και ευθυγραμμισμένες με τις τάσεις της αγοράς, ενώ παράλληλα εξασφαλίζουν βιώσιμη απόδοση των επενδύσεων.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι τιμές θα πρέπει να καθορίζονται με βάση τις εκτιμώμενες δαπάνες κατασκευής, λειτουργίας και συντήρησης των έργων, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές συνθήκες και τις πολιτικές προώθησης των ΑΠΕ. Επιπλέον, η διατήρηση ενός σταθερού και προβλέψιμου πλαισίου τιμολόγησης που θα υποστηρίζει μακροπρόθεσμα την ανάπτυξη του τομέα είναι απολύτως απαραίτητο.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο νόμος 5106/2024 περιλαμβάνει συγκεκριμένες διατάξεις για τη χρηματοδότηση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων αλλά και των σταθμών αποθήκευσης ενέργειας. Τα οικονομικά κίνητρα που παρέχονται περιλαμβάνουν φορολογικές ελαφρύνσεις, επιδοτήσεις και προγράμματα χρηματοδότησης από ευρωπαϊκά και εθνικά ταμεία.
Πιο συγκεκριμένα, οι παρεχόμενες φορολογικές ελαφρύνσεις αφορούν τη μείωση του εταιρικού φόρου και άλλων σχετικών φορολογικών επιβαρύνσεων, σε εξάρτηση φυσικά με την πρόοδο και την ολοκλήρωση των έργων, ενώ επιπλέον προβλέπεται η επιδότηση επιτοκίων για δάνεια που λαμβάνονται για τη χρηματοδότηση των έργων.
Τα κυριότερα προγράμματα χρηματοδότησης είναι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, αλλά και εθνικά προγράμματα στήριξης που περιλαμβάνουν επιχορηγήσεις, δάνεια με ευνοϊκούς όρους και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και το Εθνικό Ταμείο Υποδομών. Άλλοι, ειδικοί μηχανισμοί χρηματοδότησης είναι οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), η δημιουργία ειδικών ταμείων και επενδυτικών οχημάτων, καθώς και η έκδοση πράσινων ομολόγων.
Σε κάθε περίπτωση, πριν από οποιαδήποτε χρηματοδότηση θα πρέπει να έχει προηγηθεί ανάλυση κόστους-οφέλους για κάθε έργο, ενώ κάθε μηχανισμός χρηματοδότησης πρέπει να είναι ευέλικτος και να μπορεί να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς και στις τεχνολογικές εξελίξεις.
Περαιτέρω, η ΡΑΑΕΥ υποχρεούται να εκδίδει ετήσιες εκθέσεις που αξιολογούν την απόδοση του οικονομικού μοντέλου και την επίδραση των τιμών στην αγορά ενέργειας. Οι εκθέσεις αυτές, οι οποίες θα βασίζονται σε δείκτες απόδοσης που περιλαμβάνουν την αποδοτικότητα των επενδύσεων, την ανταγωνιστικότητα των τιμών και τη συμβολή των έργων στην επίτευξη των εθνικών ενεργειακών στόχων, θα περιλαμβάνουν συστάσεις για τυχόν αναθεωρήσεις των τιμών, με στόχο τη βελτιστοποίηση του μοντέλου και την εξασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης του τομέα.
Τέλος, προβλέπονται και μηχανισμοί ελέγχου και διαφάνειας για τη διασφάλιση της δίκαιης και αμερόληπτης εφαρμογής των τιμολογιακών πολιτικών. Οι μηχανισμοί αυτοί θα περιλαμβάνουν την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τις κανονιστικές απαιτήσεις και τη διαφάνεια στις διαδικασίες καθορισμού των τιμών. Παράλληλα, η ΡΑΑΕΥ θα διασφαλίζει ότι όλες οι διαδικασίες είναι προσβάσιμες και κατανοητές από τους εμπλεκόμενους φορείς, προωθώντας την ανοιχτή διαβούλευση και τη συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων.
Η διαδικασία αδειοδότησης μειώνεται σε λιγότερο από δύο χρόνια, ενώ ταυτόχρονα γίνεται ενιαία, ώστε να περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στάδια από την αρχική έγκριση μέχρι την τελική λειτουργία
Ορίζοντας υλοποίησης
Πάντως, παρά τις καλές προθέσεις του νομοθέτη και των αρμόδιων φορέων, στην αγορά επικρατεί έντονος προβληματισμός σχετικά με το κατά πόσον είναι εφικτό το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έως το 2030, αλλά και αν μετά από τόσα χρόνια τέτοιου είδους επενδύσεις θα έχουν το νόημα που τους προσδίδεται τώρα.

«Ο ευρωπαϊκός στόχος της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 και το ενδιάμεσο ορόσημο του 2030 φαίνεται πως ωθούν την Ελλάδα να σπεύσει προς την αξιοποίηση του θαλάσσιου αιολικού δυναμικού της πιο γοργά από όσο της επιτρέπουν οι υφιστάμενες συνθήκες και υποδομές.»
Όπως αναφέρει η Ηλέκτρα Χαλκιαδάκη, Νομική Σύμβουλος του Ομίλου JASPER WIND, «με την παραγωγή ενέργειας ΑΠΕ στη χώρα μας να υπερβαίνει κατά πολύ την δυναμικότητα των δικτύων, με την έλλειψη υποδομών αποθήκευσης ενέργειας και χωρίς τις αναγκαίες διασυνδετικές γραμμές για την εξαγωγή της, η προώθηση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης ΥΑΠ συντελείται σε μια συγκυρία έντονου προβληματισμού. Σε αυτό το φόντο, η μελέτη του οικονομικού μοντέλου των ΥΑΠ καλείται να συνεκτιμήσει πληθώρα προκλήσεων που φαίνεται να επηρεάζουν αρνητικά τη βιωσιμότητά του, όπως οι πιθανές περικοπές της παραγωγής και το κόστος των υποστηρικτικών υποδομών ανάπτυξης. Υπό το ισχύον νομικό πλαίσιο και λαμβανομένων υπόψη των αντιδράσεων στις τοπικές κοινωνίες, ο ορίζοντας υλοποίησης των σχετικών επενδύσεων εκτιμώ ότι θα υπερβεί τον αρχικό σχεδιασμό τους που προβλέπει το 2030 ως έτος λειτουργίας των πρώτων ΥΑΠ».

«Για την ανάπτυξη ενός βιώσιμου οικονομικού μοντέλου, πρέπει να συνδυαστούν δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, να παρέχονται οικονομικά κίνητρα και επιδοτήσεις, να δημιουργηθούν στρατηγικές συνεργασίες και να υπάρξει μακροπρόθεσμος σχεδιασμός. Με αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει το δυναμικό των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την οικονομική ανάπτυξη.»
Ο Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος, Senior Partner, Ενέργεια και Υποδομές, Κυριακίδης Γεωργόπουλος Δικηγορική Εταιρεία έχει την ίδια εκτίμηση, τοποθετώντας την πρώτη κατασκευή ΥΑΠ σε 11-12 χρόνια από τώρα: «Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων συνιστά ένα σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων (ΥΑΠ). Ωστόσο, έχουν ήδη καταγραφεί μεγάλες καθυστερήσεις στην προώθηση του ρυθμιστικού πλαισίου και κατά την εκτίμησή μας δεν αναμένεται σημαντική πρόοδος για τα επόμενα 1-2 χρόνια. Αλλά και μετά τη θέσπιση του ρυθμιστικού πλαισίου, θα απαιτηθεί τουλάχιστον μία δεκαετία μέχρι να ολοκληρωθεί η κατασκευή των πρώτων ΥΑΠ, ήτοι σε χρόνο πολύ μεταγενέστερο».
Μια τόσο μεγάλη καθυστέρηση έχει κατά τον ίδιο ευρύτερες επιπτώσεις στην ανάπτυξη των ΥΑΠ, όπως άλλωστε μας έχουν διδάξει αντίστοιχα παραδείγματα από το παρελθόν: «Είναι άγνωστο εάν τότε θα έχουν την ίδια δυναμική και προστιθέμενη αξία στο ενεργειακό ισοζύγιο τα ΥΑΠ λόγω και της εισόδου και άλλων ενεργειακών υποδομών. Αυτό συνέβη με τα συμβατικά φωτοβολταϊκά, τα οποία πλέον ενσωματώνουν μαζικά μπαταρίες πέραν του ότι υφίστανται περικοπές ισχύος, προκειμένου να καταστούν βιώσιμα. Δεν αποκλείεται και τα ΥΑΠ να επηρεαστούν από αντίστοιχες δυσμενείς συνθήκες της αγοράς στο μέλλον. Παράλληλα είναι απαραίτητο να προωθηθούν και άλλες δράσεις για την επιτυχή ένταξή τους, όπως η ανάπτυξη των διασυνδέσεων, η δημιουργία ηλεκτρικού χώρου και η διαχείριση των τοπικών κοινωνιών, ώστε να μειωθεί το ρίσκο δικαστικής προσβολής του ρυθμιστικού πλαισίου από τοπικές οργανώσεις».
Δεν αρκεί, λοιπόν, μόνο η υιοθέτηση ενός φιλόδοξου νόμου, για να γίνουν ουσιαστικά βήματα σε αυτόν τον τομέα. Τα επόμενα χρόνια θα ξεκαθαρίσει το τοπίο, όμως όπως εκτιμούν φορείς της αγοράς η κατάσταση δεν είναι και τόσο ευοίωνη.
Παρά τις καλές προθέσεις του νομοθέτη και των αρμόδιων φορέων, στην αγορά επικρατεί έντονος προβληματισμός σχετικά με το κατά πόσον είναι εφικτό το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έως το 2030