Το λιανεμπόριο την εποχή της ακρίβειας: Προβλήματα, προκλήσεις και η νομική τους αντιμετώπιση

Τα μέτρα κατά της ακρίβειας που εφαρμόζονται πλέον εδώ και πολλούς μήνες είναι ποικίλα και προσπαθούν να καλύψουν διάφορα ζητήματα που οδηγούν στις ανατιμήσεις. Ωστόσο, η αντίδραση της αγοράς και των καταναλωτών είναι συγκρατημένη, ενώ προκύπτουν και ορισμένα νομικά ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη.

H ακρίβεια είναι ένα από τα κυριότερα προβλήματα που απασχολούν αυτή τη στιγμή όχι μόνο την ελληνική αλλά και τη διεθνή οικονομία, με το λιανεμπόριο να βρίσκεται στην αιχμή του δόρατος λόγω των άμεσων επιπτώσεων των ανατιμήσεων στο καταναλωτικό κοινό. Η πραγματικότητα, όπως αποτυπώνεται στην καθημερινή πρακτική, είναι ένας συνδυασμός αλλεπάλληλων ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, οι οποίες όμως δεν έχουν φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα για τους καταναλωτές.

Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις αυξάνουν το γραφειοκρατικό κόστος για τις επιχειρήσεις λιανικής πώλησης, κυρίως δε των σούπερ μάρκετ που επισημαίνουν ότι σε σημαντικό βαθμό η ευθύνη για τις αυξήσεις των τιμών βαρύνει τους προμηθευτές. Υπό αυτό το πρίσμα, το τοπίο είναι αρκετά θολό, ενώ οι όποιες παρεμβάσεις συναντούν ως εμπόδιο τη διάχυση των ευθυνών σε προμηθευτές και λιανεμπόριο, αλλά και τις προκλήσεις πρακτικής εφαρμογής τους τόσο σε ουσιαστικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο εποπτείας, ελέγχων και κυρώσεων.

Το καλάθι του νοικοκυριού και οι αντιδράσεις της αγοράς
Το καλάθι του νοικοκυριού ήταν το πρώτο εκτεταμένο μέτρο για τη συγκράτηση των τιμών ορισμένων βασικών αγαθών στα σούπερ μάρκετ, βασιζόμενο στη λογική της σύγκρισης των τιμών και τη συνειδητή επιλογή των φθηνότερων προϊόντων από τους καταναλωτές. Το μέτρο εφαρμόστηκε αρχικά, από τις 2 Νοεμβρίου 2022, υποχρεωτικά στις επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 90 εκατ. ευρώ και με περιορισμένη χρονική διάρκεια έως τις 31 Μαρτίου 2023.

Το μέτρο τελικά έχει λάβει τρεις παρατάσεις, με την τελευταία να εκτείνεται έως τις 30 Ιουνίου 2024, ενώ παράλληλα έχουν ενταχθεί στην εφαρμογή του το σύνολο σχεδόν των σούπερ μάρκετ στη χώρα, πέρα από τις 13 αλυσίδες που εντάχθηκαν στην πρώτη φάση. Βασικός αρωγός του μέτρου αποτέλεσε η ηλεκτρονική πλατφόρμα του υπουργείου Ανάπτυξης e-katanalotis, καθώς εκεί φιλοξενούνταν όλα τα καλάθια που περιείχαν συγκεκριμένα προϊόντα από διάφορες κατηγορίες βασικών αγαθών, στα οποία υπήρχε η εγγύηση της απουσίας ανατιμήσεων κατά την εβδομαδιαία παραμονή τους στο καλάθι και η δυνατότητα εύκολης και ολοκληρωμένης σύγκρισης των τιμών από τον καταναλωτή.

Αν και πρόκειται για μια ρύθμιση, η διάρκεια της οποίας παρατείνεται συνεχώς, η αντίδραση της αγοράς δεν είναι και τόσο θετική, καταρχάς ακριβώς λόγω αυτής της παράτασης που πλέον δεν είναι αποδοτική. Κατά την Ανθούλα Πανταζίδου, Director of Legal Department, Diamantis Masoutis S.A. μεγάλη σημασία πρέπει να δίνεται στη χρονική στιγμή εφαρμογής του εκάστοτε μέτρου, ώστε να μην ακυρώνεται από τις υπάρχουσες συνθήκες. «Το καλάθι του νοικοκυριού ήταν ένα μέτρο που αρχικά απέδωσε, τώρα όμως έχει ατονήσει και έχει αντικατασταθεί επί της ουσίας και από άλλα μέτρα, όπως η μόνιμη μείωση τιμής του 5% που κάνουν κάποιοι προμηθευτές για συγκεκριμένα προϊόντα» αναφέρει.

Παναγιώτα Καλαποθαρακού, Νομικός, Πρόεδρος ΕΚΠΟΙΖΩ & ΠΟΜΕΚ “Η Παρέμβαση
«Κρατάμε μικρο καλάθι οι καταναλωτές προς το παρόν για τη δέσμη των τεσσάρων μέτρων που πρόσφατα εξήγγειλε η κυβέρνηση, διότι η εφαρμογή τους θα ξεκινήσει τον Μάρτιο, αλλά και διότι κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν αυτά θα συμβάλλουν αποτελεσματικά στην αναχαίτιση της ακρίβειας»

Περαιτέρω, οι καταναλωτικές ενώσεις τονίζουν ότι τέτοιου τύπου ρυθμίσεις, όπως το καλάθι του νοικοκυριού, αλλά και πιο πρόσφατα μέτρα, δεν έχουν φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, θέτοντας εν αμφιβόλω το όλο εγχείρημα. «Έχει αποδειχθεί ότι περιορισμένα έχουν αποδώσει τα μέχρι σήμερα μέτρα τόσο στη συγκράτηση όσο και στην αναχαίτιση του κύματος της ακρίβειας (καλάθι νοικοκυριού, διάφορα pass, μόνιμη μείωση τιμών τουλάχιστον 5%)» τονίζει η Παναγιώτα Καλαποθαρακού, Νομικός, Πρόεδρος ΕΚΠΟΙΖΩ & ΠΟΜΕΚ “Η Παρέμβαση.

Σήμανση και ανακοίνωση τιμών και ανατιμήσεων
Με σειρά υπουργικών αποφάσεων προ ολίγων μηνών επιχειρήθηκε η συγκράτηση των ανατιμήσεων μέσω της διαφάνειας και της επαρκούς ενημέρωσης των καταναλωτών και των δημόσιων φορέων.

Με την Υπουργική Απόφαση 92568/2023 – ΦΕΚ 5927/Β/11-10-2023 θεσπίστηκε η πρωτοβουλία «Μόνιμη μείωση τιμής» με ειδική σήμανση. Με την εν λόγω προωτοβουλία κλήθηκαν οι επιχειρήσεις παραγωγής ή χονδρικής εμπορίας καταναλωτικών προϊόντων να δεσμευθούν εγγράφως στο Υπουργείο Ανάπτυξης, εφόσον ήθελαν να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία, ότι θα προχωρήσουν σε μείωση των τιμών τους σε σχέση με την τιμή ραφιού, ως είχε στις 19/9/2023. Ως επιβράβευση, τα σούπερ μάρκετ είναι υποχρεωμένα να τοποθετήσουν ειδική σήμανση με συγκεκριμένες επισημάνσεις και προδιαγραφές στα προϊόντα μειωμένης τιμής, με απώτερο προφανώς στόχο να μπορούν να επιλεγούν ευκολότερα από τους καταναλωτές.

Ορίζεται ότι τα σούπερ μάρκετ θα πρέπει να τοποθετήσουν στο ράφι με τα προϊόντα μειωμένης τιμής ειδικό σήμα που φέρει συγκεκριμένες επισημάνσεις και προδιαγραφές, όπως περιγράφονται στη νέα Υπουργική Απόφαση. Η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (Δ.Ι.Μ.Ε.Α.) είναι η αρμόδια υπηρεσία για την επιβολή κυρώσεων, σε περίπτωση που κάποια επιχείρηση δηλώσει ψευδώς ότι προχώρησε σε μείωση τιμής.

Περαιτέρω, στην προσπάθεια του Υπουργείου Ανάπτυξης να έχει καλύτερη εποπτεία της αγοράς, θεσπίστηκε με την Υπουργική Απόφαση 92566/2023 – ΦΕΚ 5928/Β/11-10-2023 η υποχρέωση ανακοίνωσης από τα σούπερ μάρκετ των ανατιμήσεων σε προϊόντα απαραίτητα για την αξιοπρεπή διαβίωση ή προϊόντα υψηλής ζήτησης . Στο μέτρο εμπίπτουν συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων που συμπεριλαμβάνονται στην Υπουργική Απόφαση και η ανακοίνωση των τιμών τους πραγματοποιείται από σούπερ μάρκετ με συνολικό ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 90 εκατ. ευρώ, ενώ και εδώ αρμόδιος φορέας για την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση απόκρυψης, παραποίησης ή μη προσκόμισης στοιχείων είναι η Δ.Ι.Μ.Ε.Α.

Σε αντίστοιχη λογική, στην Υπουργική Απόφαση 92567/2023 – ΦΕΚ 5927/Β/11-10-2023 καθορίζονται οι κατηγορίες των οπωροκηπευτικών προϊόντων για τις οποίες προβλέπεται ανακοίνωση λιανικών τιμών πώλησης στο Υπουργείο Ανάπτυξης. Το Υπουργείο Ανάπτυξης ανακοινώνει το εύρος των τιμών που επικρατούν στα καταστήματα είτε μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας e-katanalotis, είτε στη σελίδα της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου.

Η αντίδραση της αγοράς, πάντως, κυρίως στα μέτρα της ανακοίνωσης των τιμών και των ανατιμήσεων ήταν ιδιαιτέρως επιφυλακτική. Και αυτό επειδή υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητά του, αφενός λόγω της μεγάλης δυσκολίας ελέγχου τόσο μεγάλου όγκου δεδομένων από τους δημόσιους φορείς και αφετέρου λόγω της αδυναμίας εξαγωγής ασφαλών συμπερασμάτων, με δεδομένο ότι οι ονομαστικές τιμές δεν περιλαμβάνουν τις ειδικές προσφορές που συμφωνούνται από κάθε σούπερ μάρκετ με τον προμηθευτή, προσφορές που σπανίως είναι ανακοινώσιμες εκ των προτέρων λόγω εμπορικού απορρήτου.

Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Εμπορίου, Υπουργείο Ανάπτυξης
«Το μέτρο που θεσπίστηκε με το άρθρο 15 του ν. 5055/2023 σχετικά με την υποχρέωση των επιχειρήσεων supermarket για την ανακοίνωση των αυξήσεων των τιμών που τους επιβάλλονται από τους προμηθευτές τους είναι πολύ διαφορετικό από τα μέτρα που ίσχυσαν τη δεκαετία του 2000, τα οποία σωστά επικρίθηκαν, τόσο για την αποτελεσματικότητά τους όσο και για το υψηλό διοικητικό βάρος που επέβαλαν στις επιχειρήσεις.»

Η εμπειρία σε αυτόν τον τομέα δεν είναι θετική, καθώς είκοσι χρόνια πριν είχαν επιχειρηθεί ξανά αντίστοιχα μέτρα, τα οποία απέτυχαν για τους προαναφερθέντες λόγους. Ωστόσο, όπως υποστηρίζει στο Lawyer ο Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Εμπορίου, Υπουργείο Ανάπτυξης, τα τωρινά μέτρα διαφέρουν σημαντικά με αυτά περασμένων δεκαετιών που είχαν επικριθεί σφόδρα. Και αυτό επειδή «στο μακρινό παρελθόν, οι τιμοκατάλογοι που ανακοινώνονταν στο τότε Υπουργείο Ανάπτυξης αξιοποιούνταν για τη διενέργεια λεπτομερών κοστολογικών ελέγχων που ως σκοπό είχαν την τήρηση, από τις παραγωγικές και εμπορικές επιχειρήσεις, οριζόντιων μεγίστων περιθωρίων κέρδους με μόνιμη διάρκεια. Σήμερα, με τις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 5055/2023, η πληροφορία που συγκεντρώνεται αφορά σε κρίσιμα μόνο καταναλωτικά αγαθά, με ανελαστική ζήτηση, προκειμένου να είναι δυνατή η ανάλυση παραγόντων ρίσκου για τη διενέργεια εντοπισμένων ελέγχων για την τήρηση των μέτρων του άρθρου 54 του ν. 5045/2023, περί αθέμιτης κερδοφορίας. Το τελευταίο μέτρο δεν έχει οριζόντιο χαρακτήρα, επιτρέπει τη διαφοροποίηση των επιχειρήσεων ανάλογα με το μοντέλο επιχειρησιακής λειτουργίας που ακολουθούσαν πριν την έναρξη της οξείας πληθωριστικής κρίσης και είναι ένα έκτακτο μέτρο περιορισμένης χρονικής ισχύος» εξηγεί ο ίδιος.

Στην προσπάθεια του Υπουργείου Ανάπτυξης να έχει καλύτερη εποπτεία της αγοράς, θεσπίστηκε η υποχρέωση ανακοίνωσης των ανατιμήσεων σε προϊόντα απαραίτητα για την αξιοπρεπή διαβίωση ή προϊόντα υψηλής ζήτησης

Αναφορικά με την τήρηση του εμπορικού απορρήτου, ο Σ. Αναγνωστόπουλος επισημαίνει ότι «το νέο αυτό μέτρο συνοδεύεται από πρόβλεψη ασφαλιστικών δικλείδων τήρησης του εμπορικού απορρήτου σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 22α του ν. 1733/1987, που εισήχθη στην εθνική έννομη τάξη με το ν. 4605/2019, κάτι που δεν είχε προβλεφθεί στην παρελθούσα εποχή».

Η πλατφόρμα e-katanalotis και η απήχησή της
Εκτός από τα ζητήματα πρακτικής εφαρμογής των προαναφερθέντων μέτρων σε σχέση με την Πολιτεία, τίθεται και το πρόβλημα του κατά πόσο η πλατφόρμα e-katanalotis έχει πράγματι την εμβέλεια και τη χρησιμότητα που απαιτείται, ώστε οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνουν την ανακοίνωση και σύγκριση τιμών σε αυτή να μπορέσουν να αποδώσουν. Είναι σαφές ότι μέτρα, όπως το καλάθι του νοικοκυριού και η ανακοίνωση λιανικών τιμών πώλησης, δεν μπορούν να λειτουργήσουν στο μέγιστο χωρίς την ουσιαστική ενημέρωση και εμπλοκή των καταναλωτών, κάτι που επιχειρεί να κάνει η ψηφιακή πλατφόρμα, όμως δεν είναι αδιαμφισβήτητο ότι το καταφέρνει.

Ανθούλα Πανταζίδου, Director of Legal Department, Diamantis Masoutis S.A.
«Οι τιμές πώλησης των τροφίμων αποτελούν διαχρονικά ένα θέμα επίκαιρο και δικαίως. Έχουν δοκιμαστεί αρκετές νομοθετικές πρωτοβουλίες και στο παρελθόν, κάποιες εκ των οποίων απέδωσαν και κάποιες άλλες που δεν έφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Το κρίσιμο είναι οι νομοθετικές πρωτοβουλίες να αντιμετωπίζουν τα θέματα σε δεδομένη χρονική στιγμή, να τροποποιούνται όποτε το απαιτούν οι συνθήκες και να μην ακυρώνονται από μόνες τους.»

Η Α. Πανταζίδου είναι καταρχήν θετική, όμως δεν παραβλέπει το γεγονός ότι η χρήση της πλατφόρμας είναι περιορισμένη: «Το καταναλωτικό κοινό έχει εξοικειωθεί με την πλατφόρμα του e-katanalotis που αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο. Παρά ταύτα μέχρι σήμερα δεν χρησιμοποιείται στον βαθμό που αναμενόταν. Μένει να δούμε αν αυτό θα αλλάξει στο μέλλον».
Η Π. Καλαποθαράκου είναι αρκετά πιο απαισιόδοξη, καθώς θεωρεί ότι «υπό τις παρούσες συνθήκες περιορισμένα έως ελάχιστα μπορεί να αποδώσει η πλατφόρμα e-katanalotis, διότι η επίσκεψη και αξιοποίησή της απαιτεί αφενός χρόνο και αφετέρου εξοικείωση με τη χρήση και πλοήγηση στις πλατφόρμες. Επιπροσθέτως, πολλοί καταναλωτές δεν έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ και τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες λόγω ηλικίας (υπερήλικες), ΑΜΕΑ, αλλά και λόγω απομακρυσμένων περιοχών. Έξαλλου, στην πλατφόρμα ενθέτουν στοιχεία μόνο οι μεγάλες αλυσίδες τροφίμων».
Η γνώμη αυτή, πάντως, για την πρακτική απήχηση της πλατφόρμας e-katanalotis αποτυπώνεται, δυστυχώς, και σε συγκεκριμένα στοιχεία που καταγράφουν τις καταναλωτικές συνήθειες. Σύμφωνα με την Π. Καλαποθαράκου, «από έρευνα γνώμης που πραγματοποίησε η ΕΚΠΟΙΖΩ για το καλάθι του νοικοκυριού πριν έναν χρόνο, στην ερώτηση σχετικά με το τι ελέγχουν οι καταναλωτές πριν την αγορά ενός προϊόντος προκύπτει ότι το 44,4% κάνει έρευνα αγοράς κατά την επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ, το 34% μέσω των ενημερωτικών φυλλαδίων, newsletter, ιστοσελίδας σούπερ μάρκετ και διαφημίσεων, το 19,8% δεν κάνει έρευνα αγοράς, ενώ μόλις το 1,5% ελέγχει μέσω της πλατφόρμας e-katanalotis».

Τα μέτρα για τις εκπτώσεις, τις προωθητικές ενέργειες και το βρεφικό γάλα
Τα πλέον πρόσφατα μέτρα κατά της ακρίβειας από το Υπουργείο Ανάπτυξης, τα οποία ψηφίστηκαν με τροπολογία στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού με τον τίτλο «Ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης» (ν. 5082/2024), είναι αυτά που αφορούν κατά βάση τις εκπτώσεις και τις προωθητικές ενέργειες. Και αυτό επειδή έχει διαπιστωθεί ότι αυτές οι πρακτικές μπορούν να λειτουργήσουν ως στρεβλώσεις για τον ανταγωνισμό, ιδίως όταν γίνονται παραπλανητικά και επί μακρόν χρονικό διάστημα.
Έτσι, αποφασίστηκε μείωση των εκπτώσεων που παρέχουν οι προμηθευτές στα σούπερ μάρκετ κατά 30% και μεταφορά του οφέλους στον καταναλωτή με αντίστοιχη μείωση των τιμών των προϊόντων στο ράφι. Πρόκειται για μόνιμο μέτρο, το οποίο αρχικά θα εφαρμοστεί μόνο στα απορρυπαντικά, τα καθαριστικά σπιτιού, τις οδοντόκρεμες, τα αφρόλουτρα, τα σαμπουάν και τις βρεφικές πάνες. Πρόκειται για κατηγορίες, στις οποίες παρατηρούνται πολύ συχνές προωθητικές ενέργειες με παρατεταμένη χρονική διάρκεια. Η πρακτική αυτή, σύμφωνα με το Υπουργείο Ανάπτυξης, έχει ως αποτέλεσμα την απουσία σταθερότητας στις χαμηλές τιμές, την παραπλάνηση των καταναλωτών αλλά και τη στρέβλωση του ελεύθερου ανταγωνισμού, με δεδομένο ότι μπορούν να γίνουν μόνο από τις πολύ μεγάλες εταιρείες με δεσπόζουσα θέση στην αγορά.

Στην ίδια λογική, επιβλήθηκε υποχρέωση στους προμηθευτές να πωλούν τα νωπά φρούτα, λαχανικά και κρέατα στις καθαρές τους τιμές. Πρόκειται για μόνιμο μέτρο που αποτελεί ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2019/633, στην οποία χαρακτηρίζονται ως αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και απαγορεύονται περιπτώσεις, στις οποίες ο αγοραστής απαιτεί από τον προμηθευτή να βαρύνεται με το κόστος εκπτώσεων και προωθητικών ενεργειών, διαφήμισης και διαρρύθμισης των χώρων που χρησιμοποιούνται για την πώληση των προϊόντων του προμηθευτή.

Ένα δραστικό μέτρο κατά των ανατιμήσεων είναι η απαγόρευση της πραγματοποίησης προωθητικών ενεργειών σε προϊόντα που έχουν ανατιμηθεί. Η απαγόρευση θα ισχύει για διάστημα τριών μηνών από την ανατίμηση, αφορά όλα τα προϊόντα και είναι προσωρινό, με χρονικό ορίζοντα όλο το 2024.

Τέλος, τίθεται πλαφόν στο περιθώριο μεικτού κέρδους των εταιρειών που εισάγουν, παράγουν και διακινούν το βρεφικό γάλα στην Ελλάδα. Το πλαφόν ορίζεται ως το άθροισμα του λειτουργικού κόστους της εταιρείας για τη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων και εμπορικού κέρδους 7%. Το μέτρο είναι προσωρινού χαρακτήρα, ενώ για τον υπολογισμό θα ληφθεί υπόψη το λειτουργικό κόστος της τελευταίας οικονομικής χρήσης.

Συμπερασματικά
Η ακρίβεια είναι ένα πολυσύνθετο ζήτημα που άπτεται πλευρών ολόκληρης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα μέτρα που προσπαθούν να ελέγξουν τις πληθωριστικές τάσεις είναι πολλά και συνεχώς προστίθενται νέα, όμως σε πολλές περιπτώσεις είτε δεν επαρκούν είτε προϋποθέτουν από τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις πρακτικές που δεν είναι πάντα εφικτές ή διαδεδομένες.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι αλλαγές είναι συχνές και γρήγορες με ό,τι αυτό συνεπάγεται τόσο σε επίπεδο ορθότητας όσο και γραφειοκρατικού φόρτου για τις επιχειρήσεις. Όπως αναφέρει η Α. Πανταζίδου, «σε κάθε νέα νομοθετική κίνηση κατά της ακρίβειας, που είναι επιθυμία και προσπάθεια και του κλάδου μας, θα πρέπει να δίνονται οι σωστές οδηγίες, προς αποφυγή λαθών που δεν γίνονται σκόπιμα, αλλά λόγω παρερμηνείας, αλλά και ο απαιτούμενος χρόνος για την εφαρμογή της. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι κάθε αλλαγή που επέρχεται, επηρεάζει τα τμήματα πωλήσεων, αγορών, μηχανογράφησης κ.ο.κ.».

Δημήτρης Σμυρνής, Executive Director, Legal & Government Affairs, METRO AEBE
«Μέτρα κατά της ακρίβειας ή αλυσιτελή μέτρα στο βωμό του λαϊκισμού; Από το 2021 και με διαρκείς παρεμβάσεις μέχρι σήμερα, η εκτελεστική εξουσία νομοθετεί, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει το υπαρκτό πρόβλημα της ακρίβειας. Ο τρόπος που νομοθετεί δε γίνεται σε συνέχεια συστηματικής – επιστημονικής μελέτης των διεθνών και εσωτερικών αιτιών του προβλήματος. Αντιθέτως, νομοθετεί, πρωτίστως, με κίνητρο την ικανοποίηση του λαϊκού αισθήματος, το οποίο, δυστυχώς, χειραγωγείται από την αναπαραγωγή αφορισμών και συνωμοτικών θεωριών περί κερδοσκοπίας.»

Πέρα, όμως, από το γραφειοκρατικό βάρος για τις επιχειρήσεις, τίθεται και ένα ευρύτερο ερώτημα, κατά πόσον δηλαδή οι προκρινόμενες ρυθμίσεις παρουσιάζουν την απαραίτητη συνέχεια και συστηματικότητα, ώστε να μπορέσουν να αρθούν επί της ουσίας στο ύψος των περιστάσεων. Ο Δημήτρης Σμυρνής, Executive Director, Legal & Government Affairs, METRO ΑΕΒΕ, τονίζοντας ότι τα μέτρα κατά της ακρίβειας έχουν ως κίνητρο κυρίως την ικανοποίηση του λαϊκού αισθήματος, υποστηρίζει: «Αυτό έχει ως προφανές αποτέλεσμα, τα μέτρα να στερούνται αποτελεσματικότητας και ουσίας. Ταυτοχρόνως, βρίσκονται στη γκρίζα ζώνη της παραβίασης των συνταγματικών αρχών της οικονομικής ελευθερίας και της αναλογικότητας, αλλά και του περιορισμού του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων. Η αγορά δεν αντιδρά και βεβαίως εφαρμόζει τα μέτρα, ώστε με υπεύθυνο τρόπο να συμβάλει στην αποκλιμάκωση της ακρίβειας, είναι όμως σαφές ότι απαιτείται αλλαγή πολιτικής, ώστε τόσο οι καταναλωτές όσο και οι επιχειρήσεις να ζουν και να λειτουργούν σε συνθήκες δικαιοπολιτικής ασφάλειας».

Επιβλήθηκε υποχρέωση στους προμηθευτές να πωλούν τα νωπά φρούτα, λαχανικά και κρέατα στις καθαρές τους τιμές με βάση μόνιμο μέτρο που αποτελεί ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2019/633

Γίνεται, επομένως, σαφές ότι το διακύβευμα δεν είναι μόνο το αν και πώς θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια, αλλά και το να γίνει αυτή η αντιμετώπιση με ορθή δικαιοπολιτική στόχευση και με συνυπολογισμό όλων των παραγόντων της αγοράς. Με δεδομένο ότι τα έως τώρα μέτρα έχουν καλύψει διάφορες μεθόδους για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων τόσο σε επίπεδο προμηθευτών όσο και σε επίπεδο επιχειρήσεων λιανικής πώλησης, θα έχει ενδιαφέρον από εδώ και στο εξής να δούμε αν και κατά πόσο κάποιο από αυτό θα αποδώσει και ποιες είναι οι διορθωτικές κινήσεις που ενδεχομένως θα γίνουν.