Οι ποιότητες του καλού διαμεσολαβητή

“Peace can only be achieved by understanding”
Albert Einstein

«Καλησπέρα, λοιπόν, νομίζω ότι ξέρετε τί είναι η διαμεσολάβηση ας προχωρήσουμε στην υπογραφή του πρακτικού, μια τυπική διαδικασία είναι!», είπε ο διαμεσολαβητής στα μέρη και τους νομικούς παραστάτες τους, μόλις συναντήθηκαν για μία ΥΑΣ (υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης) και συνέχισε: «και πείτε μου αν θέλετε να συνεχίσουμε σε διαμεσολάβηση για την επίλυση της διαφοράς. Άς μην καθυστερούμε με πολλές κουβέντες, ένα πρακτικό συμφωνίας θα γίνει, είτε θα μου φέρετε, είτε θα σας το γράψω εγώ. Αν δεν συμφωνείτε, θα συνεχίσετε στα δικαστήρια!».

Μπορείτε να ξεκινήσετε διαμεσολάβηση με αυτόν τον διαμεσολαβητή;

Πλησίασε τους ανθρώπους σε αυτή την πρώτη του συνάντηση; Tους άγγιξε λεκτικά; Τους έδειξε ότι θα νοιαστεί με το θέμα τους, ότι θα κάνει κάθε προσπάθεια για να βρεθεί λύση; Τους έδειξε ότι θα σεβαστεί τις σκέψεις τους ή τα ενδιαφέροντά τους; Οτι θα τους κατανοήσει, ότι θα αφιερώσει χρόνο σε αυτούς, θα αφουγκραστεί τις προτεραιότητές τους; Oτι θα τους βοηθήσει να βρουν τη λύση στο πρόβλημά τους;

Τα μέρη, είτε είναι ιδιώτες είτε είναι εκπρόσωποι επιχειρήσεων ή νομικών οντοτήτων, ήδη ζουν στρεσογόνο κατάσταση. Υπάρχει διαφωνία ή έχει ξεκινήσει ήδη αντιδικία. Αλληλοαντιμετωπίζονται με καχυποψία και με ενισχυμένη δόση εχθρότητας. Η επικοινωνία είναι η αρχή του παντός.

Σύμφωνα με έρευνα του καθηγητή του Πανεπιστημίου Northwestern, Stephen Golberg, οι βετεράνοι διαμεσολαβητές πιστεύουν ότι το χτίσιμο της αμοιβαίας συμπάθειας (rapport) είναι ο θεμέλιος λίθος μιας επιτυχημένης διαμεσολάβησης.

Ποιότητες και δεξιότητες του διαμεσολαβητή:

  • Εμπιστοσύνη – Εμπιστευτικότητα – Εχεμύθεια: Ο καλός, ο άξιος διαμεσολαβητής εμπνέει εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του, ήδη από την πρώτη επαφή.

Επιπλέον, οι συμμετέχοντες στην διαδικασία θέλουν να νοιώσουν βαθιά ότι ο διαμεσολαβητής θα κρατήσει όλες τις συζητήσεις εμπιστευτικές και ότι θα μεταφέρει μόνο όσα πρέπει ή όσα του επιτρέψει το κάθε μέρος, στο άλλο, προκειμένου να φθάσουν στην συμφωνία. Αν δεν νοιώσουν αυτή την ποιότητα δεν πρόκειται να ανοιχτούν, και η διαδικασία θα αποτύχει.

  • Προσήνεια και κατανόηση: Ο καλός και κατάλληλος διαμεσολαβητής, είναι εκείνος που δείχνει φιλικός, με κατανόηση και σεβασμό. Αυτός που δείχνει ότι θα ακούσει προσεκτικά, θα αποδεχθεί τα συναισθήματα και δεν θα κατακρίνει. Η αίσθηση του χιούμορ στον διαμεσολαβητή συμβάλλει στο χτίσιμο της αλληλεπίδρασης θετικών διαύλων επικοινωνίας μεταξύ αυτού και των μερών. Ακόμη, ο αισιόδοξος διαμεσολαβητής κάνει τα μέρη να νοιώσουν ανακούφιση και να ακουμπήσουν πάνω του.
  • Ανταπόκριση και Αφοσίωση: Τα μέρη θέλουν να νοιώσουν ότι ο Διαμεσολαβητής τους αφιερώνει χρόνο, προετοιμάζεται, ακούει, ρωτάει, έχει γρήγορα αντανακλαστικά και σπιρτάδα, αντιλαμβάνεται αμέσως όσα ακούει, καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να υπάρξει θετική έκβαση.
  • Ουδετερότητα και Αμεροληψία: Ενώ ο διαμεσολαβητής δείχνει και είναι προσιτός, πρέπει να παραμείνει ουδέτερος παρά τις προκλήσεις που πρόκειται να δεχθεί και να διεξάγει τη διαδικασία με απόλυτη ισορροπία μεταξύ των μερών. Να μην δείξει τις δικές του προκαταλήψεις, αλλά να αφουγκραστεί τα συναισθήματα των μερών χωρίς να επηρεαστεί από αυτά, να οδηγήσει τα μέρη να εντοπίσουν ρεαλιστικές προσεγγίσεις στην επίλυση, φωτίζοντάς τους τις ευκαιρίες. Και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά, ουδετερότητα και αμεροληψία, ενισχύουν την εμπιστοσύνη.

Όλες οι ποιότητες αυτές του διαμεσολαβητή πρέπει να φανούν στο πρόσωπό του, ήδη από την πρώτη επαφή, από την πρώτη συνάντηση που έχει με τα μέρη και τους Δικηγόρους τους. Μόνο ο άνθρωπος-διαμεσολαβητής με αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι ικανός να χτίσει γέφυρες, είναι άξιος για να του δοθεί από τα μέρη ο ρόλος αυτός.

Η αξία αυτών αναμφισβήτητη, αφού αποτελούν και τυπικά, απαιτήσεις που διαπνέουν όλο τον Ν. 4640/2019, ήδη από το άρθρο 2 παρ.3 («…ο Δ. αναλαμβάνει να διαμεσολαβήσει με αποτελεσματικό και αμερόληπτο τρόπο, διευκολύνοντας τα μέρη….») αλλά και στα αρθρ. 13 και 16. Συναποτελούν και τις εγγυήσεις για μια δίκαιη διαδικασία.