Η καταγραφή του υπάρχοντος οδικού δικτύου αποτελεί το πρώτο και σημαντικότερο βήμα για τη συνολική κατηγοριοποίησή του, με στόχο τον χαρακτηρισμό του ως κοινόχρηστου δημοτικού οδικού δικτύου, ώστε να επιτευχθεί ο έλεγχος και εξορθολογισμός της εκτός σχεδίου δόμησης.
Με την ΥΑ 2671 ΦΕΚ Β/31-5-2022, καθορίστηκαν τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις για τη σύνταξη των μελετών καταγραφής του υπάρχοντος οδικού δικτύου της χώρας ανά Δημοτική Ενότητα. Μεταξύ άλλων κριτηρίων, γίνονται δεκτές οι αναγνωρισμένες, με Αποφάσεις/Π.Δ., οδοί, προϋφιστάμενες του έτους 1923 ή οδοί που έχουν δημιουργηθεί με βούληση της πολιτείας, όπως αυτές που προβλέπονται από αναδασμό του Υπουργείου Γεωργίας ή έχουν διανοιχθεί σε εκτέλεση παραχωρητηρίων. Αυτές οι αποφάσεις χαρακτηρισμού αφορούν σε διάσπαρτα τμήματα οδών όλης της χώρας, οι οποίες δεν είναι καταχωρισμένες συγκεντρωτικά, ώστε να δημιουργείται η ασφάλεια ότι θα συμπεριληφθούν στις μελέτες χωρίς ελλείψεις και παραλείψεις.
Επομένως, δικαίως τίθεται το ερώτημα του ελέγχου των μελετών καταγραφής του οδικού δικτύου, οι οποίες πρόκειται να εκπονηθούν. Σύμφωνα με το α. 166 του Ν.4819/2021, προβλέπεται ότι η κύρωση του οδικού δικτύου γίνεται με προεδρικό διάταγμα. Η διάταξη, όμως, αυτή είναι ελλιπής, αφού το προεδρικό διάταγμα κρίνεται ουσιαστικά εκ των υστέρων με Αίτηση Ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ, με κίνδυνο νέες καθυστερήσεις στην υλοποίηση, αλλά και νέες αποσπασματικές και αντιφατικές αποφάσεις επ’ ευκαιρία συγκεκριμένων υποθέσεων.
Σκοπός, αυτή τη φορά, θα έπρεπε να είναι να έχουμε διδαχθεί από τις αστοχίες του παρελθόντος και να έχουμε προνοήσει για τις τυχόν ελλείψεις και παραλείψεις της Διοίκησης. Η πιο πρόσφορη λύση, χωρίς να ανακαλύπτουμε την Αμερική, θα ήταν να προβλεφθούν διαδικασίες αντιρρήσεων ή προδήλου σφάλματος, κατ’ αντιστοιχία των διατάξεων για την κύρωση των δασικών χαρτών ή/και της καταχώρισης αποφάσεων ή προεδρικών διαταγμάτων από τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες, κατ’ αντιστοιχία των δηλώσεων ιδιοκτησιών στο Κτηματολόγιο.
Η ολοκλήρωση των αυτοτελών μελετών του οδικού δικτύου της χώρας, ακριβώς επειδή θα καθορίσει την εκτός σχεδίου δόμηση, θέτοντας εν κινδύνω το δικαίωμα δόμησης πολλών παρόδιων ακινήτων, θα έπρεπε να είναι όσο το δυνατόν πιο πλήρης ως προς τη διαδικασία καταχώρισης και ελέγχου τους. Η ευκαιρία ένταξης του προγράμματος στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι μοναδική, για να σπαταληθεί με μια νέα σειρά από αποσπασματικές αποφάσεις που θα προσκρούουν στη συνταγματική επιταγή για συνολικό πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό στη χώρα.
