Σχεδόν καθημερινά μία καινούργια είδηση ξεπροβάλλει για την αγοραπωλησία NFTs με το τίμημα συχνά να είναι “αστρονομικό”. Τα NFTs είναι -πλέον- παντού. Θα μπορούσε -ποτέ- ο Antoni Gaudí να συλλάβει την ιδέα ότι το δημιούργημά του, Casa Batlló (κτήριο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO στη Βαρκελώνη), περίπου έναν αιώνα μετά, θα έπαιρνε τη μορφή NFT, το οποίο –μάλιστα– στις 10 Μαΐου 2022 δημοπρατήθηκε από τον οίκο Christie’s για το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 1,38 εκατομμυρίων δολαρίων1; Προσφάτως, το διάσημο μοντέλο2, Bella Hadid μας κάλεσε να χαιρετίσουμε το project της, CY-B3LLA, το οποίο θα περιλαμβάνει 11.111 αποκλειστικά NFTs, που αναπαριστούν το ίδιο το μοντέλο, ψηφιοποιώντας –επί της ουσίας– την ύπαρξή της! Πολύ σύντομα οι λάτρεις της μόδας θα μπορούν να αγοράσουν τις αγαπημένες τους τσάντες Birkin, του οίκου μόδας Hermès, ψηφιοποιημένες, σε μορφή NFT, προκειμένου να τις “κρατάνε” στο μετασύμπαν!
Blockchain και NFTs: Εννοιολογική προσέγγιση
Τι είναι όμως το NFT (Non-Fungible Token); Το NFT σημαίνει ότι κάτι δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο ανταλλαγής με ένα άλλο αντικείμενο/στοιχείο λόγω της μοναδικότητάς του (για παράδειγμα ένας πίνακας ζωγραφικής δεν μπορεί να είναι ίδιος με έναν άλλον και άρα δεν είναι ανταλλάξιμος). Αντιθέτως, τα ανταλλάξιμα αντικείμενα (fungible items), όπως φανερώνει και η ονομασία τους, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ανταλλαγής, λ.χ. ο χρυσός ή ένα δολάριο (ένα δολάριο είναι πάντα ίσο με ένα άλλο δολάριο). Ωστόσο, sine qua non προϋπόθεση για την κατανόηση της έννοιας NFT είναι η κατανόηση της τεχνολογίας blockchain (“αλυσίδα συστοιχιών”), καθώς συχνά οι δύο έννοιες συγχέονται.
Το blockchain συνιστά μία τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (distributed ledger technology ή DLT) και υποστηρίζεται ευρέως ότι είναι η απάντηση στο ερώτημα “Πώς μπορούμε να εμπιστευτούμε ό,τι συμβαίνει online;”. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Σήμερα τα δεδομένα/οι συναλλαγές, σε μεγάλο ποσοστό, καταγράφονται σε τοπικές βάσεις δεδομένων σε μία κεντρική τοποθεσία (παραδοσιακές βάσεις δεδομένων). Αντιθέτως, το κατανεμημένο καθολικό είναι ένα ψηφιακό σύστημα καταγραφής, μία βάση δεδομένων, στην οποία καταγράφονται οι συναλλαγές και τα στοιχεία τους, σε πολλαπλά σημεία ταυτόχρονα, με αποτέλεσμα να κατανέμονται σε ένα δίκτυο πολλών υπολογιστών σε όλη την υφήλιο. Πρόκειται, δηλαδή, για μία αποκεντρωμένη (decentralized) τεχνολογία, μία τεχνολογία που δεν διαθέτει κεντρική αποθήκευση δεδομένων ή λειτουργίες κεντρικής διαχείρισης. Με άλλα λόγια, το blockchain είναι ουσιαστικά μία σειρά καταχωρίσεων, που αφορούν συναλλαγές, σε ένα δημόσιο κατάστιχο (ledger). Στην πραγματικότητα, μπορεί να θεωρηθεί ως ένα εργαλείο καταγραφής της κυριότητας. Οι συναλλαγές ομαδοποιούνται, σχηματίζοντας συστοιχίες (“blocks”), οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους με χρονολογική σειρά σχηματίζοντας μία αλυσίδα (“chain”). Πυρήνας και βασικός στόχος της “αρχιτεκτονικής” του blockchain είναι η ασφάλεια και η ακεραιότητα των δεδομένων και η διαφάνεια των συναλλαγών. Όλα αυτά επιτυγχάνονται μέσω της προστασίας της αλυσίδας με σύνθετους μαθηματικούς τύπους, οι οποίοι επιβεβαιώνουν την εγκυρότητά της. Τα εμπλεκόμενα μέρη, λοιπόν, κατοχυρώνουν τη συναλλαγή τους, αντίγραφο της οποίας αποθηκεύεται, και στη συνέχεια επιτυγχάνεται μία αλγοριθμική επιβεβαίωση, που αποτελεί δικλείδα ασφαλείας, διότι επιβεβαιώνεται η ασφάλεια και η διαφάνεια της εκάστοτε συναλλαγής, αποκλείοντας, στην πράξη, το ενδεχόμενο hacking ή παρεμβολής λ.χ. μιας τράπεζας.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η έννοια των NFTs φαίνεται να γίνεται πιο αντιληπτή. Με την -ίσως πέραν του δέοντος- απλούστερη δυνατή διατύπωση, τα NFTs αποτελούν, ουσιαστικά, έναν online κώδικα. Πράγματι, οτιδήποτε -από ένα ζευγάρι συλλεκτικά γυαλιά ηλίου μέχρι έναν ναό ή έναν σπάνιο πίνακα ζωγραφικής- μπορεί να ψηφιοποιηθεί, μπορεί να λάβει τη μορφή ενός NFT, ήτοι ενός token, ενός- δηλαδή- ψηφιακού αρχείου ή -ορθότερα- μονάδων δεδομένων (data units). Οι εν λόγω μονάδες δεδομένων περιέχουν πληροφορίες σχετικά με την ιδιοκτησία του στοιχείου και είναι αποθηκευμένες, με μεθόδους κρυπτογράφησης, στην τεχνολογία blockchain, όπως εξετέθη ανωτέρω. Με αυτό τον τρόπο, ένα token, το οποίο μπορεί να αντιστοιχεί σε έναν συλλεκτικό πίνακα ή μία συλλεκτική τσάντα επώνυμου οίκου μόδας, καθίσταται ταυτοχρόνως ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο, αλλά και απόδειξη ιδιοκτησίας του (ψηφιακού περιουσιακού στοιχείου).
Συμπεραίνεται, λοιπόν, ότι τα NFTs “υπάρχουν” στο blockchain και αναπαριστούν την ιδιοκτησία (κυριότητα) των μοναδικών αντικειμένων που αναπαριστούν. Ομολογουμένως, στην ψηφιακή εποχή, ως έως σήμερα την έχουμε γνωρίσει, είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί ο (“αρχικός”) ιδιοκτήτης ενός ψηφιακού αρχείου, καθώς αυτό μπορεί να αντιγραφεί, διανεμηθεί και αποκτηθεί από απεριόριστο αριθμό προσώπων. Η τεχνολογία των NFTs μπορεί να λύσει αυτό το πρόβλημα. Αν υποτεθεί ότι κάποιος έχει δημιουργήσει ένα έργο τέχνης, το οποίο αποτυπώνεται σε υλικό φορέα, μπορεί, στη συνέχεια, να πρωτο-δημιουργήσει ένα NFT, δηλαδή να μετατρέψει το έργο του σε NFT, που σημαίνει ότι θα περιέχονται πληροφορίες, όπως ένα μοναδικό “αποτύπωμα” του αρχείου (unique fingerprint/hash), το όνομα token (token name) και το σύμβολο του token (token symbol). Αυτό που αποθηκεύεται στο blockchain είναι το token -και όχι το ίδιο το έργο τέχνης. Ακολούθως, ο δημιουργός αποκτά την ιδιότητα του ιδιοκτήτη, έχοντας τη δυνατότητα πώλησης του token, μέσω μίας συναλλαγής που καταγράφεται στο blockchain (τα πρόσωπα της αγοραπωλησίας και το ποσό του τιμήματος), το οποίο με τη σειρά του εξασφαλίζει ότι αυτές οι πληροφορίες/καταγραφές δεν μπορούν ποτέ να αλλοιωθούν/παραποιηθούν. Πρέπει, λοιπόν, να καταστεί σαφές ότι δεν αποθηκεύεται το έργο τέχνης στο blockchain, αλλά τα χαρακτηριστικά στοιχεία που συνδέονται με αυτό, ήτοι το μοναδικό “αποτύπωμα” του αρχείου (unique fingerprint/hash), το token name, το token symbol και ενδεχομένως ένας σύνδεσμος (link) προς το αρχείο που φιλοξενείται στο Διαπλανητικό Σύστημα Αρχείων (IPFS – InterPlanetary File System)3.
Κρίσιμο είναι να τονιστεί ότι η ιδιαιτερότητα, και ίσως –εν τέλει– ο ίδιος ο λόγος της εξαιρετικής δημοφιλίας, ενός NFT είναι η μοναδικότητά του. Η ελληνική μετάφραση του όρου non fungible, δηλαδή μη ανταλλάξιμη, φαίνεται να αδυνατεί να συλλάβει το concept της μοναδικότητας ενός NFT, καθώς αυτά φυσικά και μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο trading, συχνά δε με αντίτιμο πολλών εκατομμυρίων. Αντιθέτως, το στοιχείο της μοναδικότητας είναι που διαφοροποιεί τα NFTs από άλλες τεχνολογίες του blockchain, όπως λ.χ. τα κρυπτονομίσματα, και έγκειται στο ότι αυτά (τα NFTs) συνδέονται με ένα μοναδικό (δεν υπάρχει άλλο ίδιο) στοιχείο. Σημαντική -κατά τη γνώμη των γραφόντων- είναι η πιο τεχνική προσέγγιση της αρχιτεκτονικής του NFT, προκειμένου να γίνει αντιληπτή, σε τεχνικό επίπεδο, η έννοια της μοναδικότητας. O κώδικας NFT αποτελείται από διάφορα κομμάτια πληροφοριών. Το πρώτο βασικό στοιχείο ενός NFT είναι ένας αριθμός γνωστός ως tokenID, ο οποίος δημιουργείται κατά τη δημιουργία του διακριτικού. Το δεύτερο λέγεται contact address, δηλαδή μια διεύθυνση blockchain που μπορεί να προβληθεί παντού στον κόσμο, χρησιμοποιώντας έναν σαρωτή blockchain. Ο συνδυασμός των δύο αυτών στοιχείων, που εμπεριέχονται στο διακριτικό, καθιστούν το NFT μοναδικό. Μόνο ένα διακριτικό στον κόσμο υπάρχει με αυτόν τον συνδυασμό tokenID και contact address. Στον πυρήνα του, το NFT είναι απλώς ο εκάστοτε συνδυασμός των δύο αυτών αριθμών.
Επιβεβλημένη κρίνεται, σε αυτό το σημείο, η απεικόνιση ενός NFT (πίνακας):
Ίσως τώρα διαφαίνεται ο λόγος της υψηλής δημοτικότητας των NFTs. Είναι, ακριβώς, αυτή η εγγενής μοναδικότητά τους, στοιχείο που ταυτίζεται απολύτως με τη μοναδικότητα ενός σπάνιου ή συλλεκτικού “αντικειμένου”, το οποίο ένας συλλέκτης θέλει μανιωδώς να προσθέσει στη συλλογή του, που τα κάνει περιζήτητα. Εν τέλει διαπιστώνεται ότι τη μορφή NFT μπορεί να λάβει οτιδήποτε είναι μοναδικό ή λόγω της φύσης του “περιορισμένο” και απαιτεί “απόδειξη” ιδιοκτησίας. Ουσιαστικά και απλούστερα, με την αγορά ενός NFT ο αγοραστής αποκτά κάτι που κανένας άλλος δεν μπορεί να έχει.
Το ερώτημα είναι γιατί κάποια NFTs κοστίζουν εκατομμύρια; Προφανώς, στην ελεύθερη αγορά η αξία του προς πώληση πράγματος καθορίζεται από το τι είναι διατεθειμένος κάποιος να πληρώσει για να το αποκτήσει. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η τιμή καθορίζεται από τη ζήτηση και συνεπώς μπορεί, ανά πάσα στιγμή, η αξία να αναδιαμορφωθεί, ακόμη και να εκμηδενιστεί, εάν δεν υπάρχει εκδήλωση ενδιαφέροντος αγοράς του, και παρά το γεγονός ότι κάποιος άλλος ενδεχομένως πλήρωσε εκατομμύρια για να το αποκτήσει. Τα NFTs αποτελούν επίσης “έξυπνα συμβόλαια” (smart contracts) που υπάρχουν στο blockchain και αποτυπώνουν τις μοναδικές “ιδιότητες” του πράγματος, τηρώντας αρχείο των προγενέστερων και μεταγενέστερων ιδιοκτητών. Έτσι, πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, ένα NFT μπορεί να είναι προγραμματισμένο κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να προβλέπει το “δικαίωμα παρακολούθησης” και ως εκ τούτου, ο δημιουργός του NFT να εισπράττει ένα ποσοστό επί του τιμήματος κάθε μεταπώλησης του NFT μετά την πρώτη μεταβίβασή του.
NFTs και δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας: Μία όχι και τόσο ειδυλλιακή “συνύπαρξη”
Εύλογα στο σημείο αυτό ανακύπτει το ερώτημα ποια η σχέση των NFTs και του δικαίου της πνευματικής ιδιοκτησίας. Πρόκειται άραγε τα NFTs να αποδειχθούν μία ανατρεπτική τεχνολογία; Η προβληματική των NFTs φαίνεται να επεκτείνεται σε δύο επίπεδα. Με αφετηρία την παραδοχή ότι οτιδήποτε μπορεί να ψηφιοποιηθεί, μπορεί, ακολούθως, να μετατραπεί σε NFT, γίνεται αντιληπτό ότι το έργο που μετατρέπεται σε NFT μπορεί να είναι αντικείμενο προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας ή και όχι. Ενδιαφέρον, υπό το πρίσμα του δικαίου της πνευματικής ιδιοκτησίας, παρουσιάζεται στην περίπτωση που το πρωτότυπο προστατευόμενο έργο λαμβάνει τη μορφή NFT, αφού, έως σήμερα, πολλά -προς πώληση- NFTs “αναπαριστούν” προστατευόμενα από την πνευματική ιδιοκτησία έργα.
Σύγχυση επικρατεί αναφορικά με το τι, εν τέλει, αποκτάει ο αγοραστής του NFT. Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι με την “καταβολή του τιμήματος” αποκτάται το ίδιο το έργο (το ίδιο το artwork) και τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτό. Η παρανόηση σε ένα βαθμό είναι δικαιολογημένη, λόγω του τιμήματος, το οποίο, όπως ήδη αναφέρθηκε, συχνά ανέρχεται σε εκατομμύρια, δίνοντας την εντύπωση προσπορισμού δικαιωμάτων επί του έργου, και μεταβίβασης των απολύτων δικαιωμάτων του δημιουργού (!), ενώ κατ’ ουσίαν η αγορά του NFT σημαίνει, απλώς και μόνο την αγορά των μεταδεδομένων, δηλαδή του κώδικα (του token). Συνεπώς, όπως εξετέθη ανωτέρω, η αγορά του NFT σηματοδοτεί την ιδιοκτησία και την καταγραφή της αγοραπωλησίας στο blockchain, δεδομένα τα οποία δεν μπορούν να αμφισβητηθούν ή να παραποιηθούν, αποδεικνύοντας κατά τον τρόπο αυτό την κυριότητα. Αν υποτεθεί ότι κάποιος δημιουργεί ένα έργο τέχνης σε μορφή NFT και το πουλήσει, -σύμφωνα με την τάση που στην πράξη φαίνεται να επικρατεί, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ακόμη νομοθετικό πλαίσιο-, ο αγοραστής του token αποκτά ιδιοκτησία επί του πρωτοτύπου (ψηφιακού-NFT) έργου τέχνης, ενώ ο δημιουργός του NFT διατηρεί τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και το δικαίωμα αναπαραγωγής του έργου. Αυτό σημαίνει ότι ο δημιουργός μπορεί να πουλήσει το πρωτότυπο έργο στη μορφή NFT, αλλά μπορεί επίσης να πωλεί αντίτυπα.
Οτιδήποτε -από ένα ζευγάρι συλλεκτικά γυαλιά ηλίου μέχρι έναν ναό ή έναν σπάνιο πίνακα ζωγραφικής- μπορεί να ψηφιοποιηθεί, μπορεί να λάβει τη μορφή ενός NFT, ήτοι ενός token, ενός -δηλαδή- ψηφιακού αρχείου ή -ορθότερα- μονάδων δεδομένων
Τι συμβαίνει, όταν μετατρέπεται σε NFT ένα έργο που προστατεύεται με πνευματική ιδιοκτησία; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί να είναι απλή. Έως σήμερα, το ζήτημα αυτό ελάχιστα έχει απασχολήσει τη διεθνή και ευρωπαϊκή θεωρία και νομολογία, καθώς η τεχνική πολυπλοκότητα των τεχνολογιών των NFTs και του ίδιου του blockchain, έννοιες που ακόμη δεν έχουν πλήρως αποκωδικοποιηθεί και αποσαφηνισθεί για το νομικό κόσμο, δεν επιτρέπουν σαφή προσέγγιση, καθώς δεν είναι ακόμη αντιληπτή η πρακτική εφαρμογή και η λειτουργικότητα και σκοπιμότητα των τεχνολογιών αυτών. Έχει καταγραφεί περίπτωση (αφορά έργο του καλλιτέχνη Jean Michel Basquiat), όπου ο πωλητής του NFT (πλατφόρμα) θα μεταβίβαζε στον πλειοδότη τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του έργου, καθώς και το δικαίωμα να καταστρέψει το πρωτότυπο έργο (!) και πλέον να υφίσταται μόνο σε μορφή NFT, υποστηρίζοντας ότι αυτή η δυνατότητα (καταστροφής του έργου) στη συνέχεια θα εκτόξευε την τιμή του NFT. Ωστόσο, όπως ήταν αναμενόμενο, δεδομένης της ανυπαρξίας άδειας ή σχετικού δικαιώματος για τη δημιουργία του NFT, η πώληση ματαιώθηκε και το αντικείμενο αφαιρέθηκε από τη δημοπρασία. Είναι σαφές, έως αυτονόητο, ότι δεν είναι ανεκτή από το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας η μεταβίβαση δικαιωμάτων επί του έργου, καθώς, τόσο στο ελληνικό δίκαιο όσο και σε αλλοδαπά, δικαιοπραξίες που αφορούν τη μεταβίβαση εξουσιών που απορρέουν από το δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι άκυρες, εάν, μεταξύ άλλων, δεν καταρτισθούν εγγράφως. Έχει παρατηρηθεί ότι στις περισσότερες περιπτώσεις που έχει προβληθεί ο ισχυρισμός περί προσβολής της πνευματικής ιδιοκτησίας του δημιουργού από τη δημιουργία ενός NFT, τα ανακύπτοντα ζητήματα έχουν επιλυθεί εκτός δικαστηρίων με την αφαίρεση του δημοπρατούμενου αντικειμένου από τις πλατφόρμες πλειστηριασμού, με σκοπό την αποφυγή των συνεπειών των παραβιάσεων. Η τάση, βέβαια, δείχνει ότι είναι πολύ πιθανόν, -ενδεχομένως και άμεσα-, μία τέτοια υπόθεση να εκδικαστεί, οπότε σίγουρα θα τεθεί και θα πρέπει να εξεταστεί το ερώτημα αν η “μετατροπή” πρωτότυπου έργου σε NFT πράγματι παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα του δημιουργού.
Στο σημείο αυτό, ενδιαφέρον παρουσιάζει η υπόθεση της Lavinia Osbourne, η οποία απασχόλησε το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου, ιδρύτρια του “Women in Blockchain Talks”, η οποία προσέφυγε στο Δικαστήριο υποστηρίζοντας ότι δύο ψηφιακά έργα από τη συλλογή Boss Beauties, (μια πρωτοβουλία βασισμένη στην τεχνολογία NFT, με σκοπό τη “δημιουργία ευκαιριών” και τη συγκέντρωση κεφαλαίων για γυναίκες) είχαν κλαπεί από το ηλεκτρονικό πορτοφόλι της. Το Δικαστήριο, στην απόφασή του, φέρεται να αναγνώρισε τα NFTs ως “ιδιοκτησία” (property), μία απόφαση που αναμένεται να καθορίσει τη νομική αντιμετώπιση των NFTs στις διαφορές που αφορούν την ψηφιακή τέχνη. Τα tokens που αναπαριστούσαν τα NFTs κατέληξαν σε δύο ανώνυμους λογαριασμούς στο OpenSea και προκειμένου η Osbourne να τα ανακτήσει, κατέθεσε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά του OpenSea. Ο δικαστής, κρίνοντας ότι τα NFTs συνιστούν ιδιοκτησία, απεφάνθη ότι το OpenSea όφειλε να δεσμεύσει τους λογαριασμούς, ώστε τα NFTs να μην μπορούν να μετακινηθούν ή να αποτελέσουν αντικείμενο συναλλαγής, και να παρασχεθούν πληροφορίες σχετικά με τους δύο κατόχους των λογαριασμών. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Αμερική τα NFTs αντιμετωπίζονται ήδη ως μορφή ιδιοκτησίας (μεταξύ άλλων και για φορολογικούς σκοπούς) και έτσι ο ιδιοκτήτης ενός NFT έχει το δικαίωμα να το μεταβιβάσει ή να αποκλείσει άλλους από αυτό. Το καίριο σημείο, λοιπόν, σε αυτήν την υπόθεση, στην οποία, ωστόσο, δεν γίνεται λόγος περί δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, είναι ότι το token είναι μία μορφή περιουσιακού στοιχείου, που μπορεί να δεσμευθεί ή και να κατασχεθεί.
Συμπερασματικές σκέψεις
Έχοντας εκθέσει τα ανωτέρω, το ερώτημα που αναδύεται είναι το εξής: “Γιατί κάποιος να διαθέσει τα προαναφερθέντα ποσά για να αγοράσει έναν κώδικα αποθηκευμένο στην τεχνολογία blockchain;” Διαφορετικά, για ποιο λόγο τα NFTs έχουν συνεπάρει τόσο τους χρήστες του Διαδικτύου;
Η απάντηση φαίνεται να είναι πολυδιάστατη. Η υποστήριξη μίας νέας μορφής “μετα-τέχνης”, αλλά και η υποστήριξη των ίδιων των καλλιτεχνών που έχουν αρχίσει να πειραματίζονται με τα NFTs, η ασφάλεια και η διαφάνεια των νέων, σύνθετων, αυτών τεχνολογιών, το λεγόμενο “φθηνό χρήμα” (cheap money), αλλά και η ίδια η “high risk-high gain” φύση της επένδυσης σε NFTs, αποτελούν, ακροθιγώς, κάποιους από τους λόγους. Μέρος της απάντησης, επίσης, έγκειται στο ότι οι αγοραστές των NFTs θέλουν, απλώς, να έχουν έναν ρόλο στο “ματαιοδοξο παιχνίδι” της δημιουργίας και αγοραπωλησίας NFTs, που φαίνεται να έχει, ήδη, γίνει μόδα. Εξαιρετικά εύποροι άνθρωποι, οι οποίοι δύνανται να διαθέσουν υψηλά ποσά, αποφασίζουν να επενδύσουν στα NFTs ή επιθυμούν, απλώς, να αποκτήσουν κάτι που κανείς άλλος δεν μπορεί να έχει. Όπως προεξετέθη, η μοναδικότητα ενός NFT εξυπηρετεί πλήρως την πρόθεση της λεγόμενης επιδεικτικής κατανάλωσης (conspicuous consumption), (σύνηθες) χαρακτηριστικό ανθρώπων, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να καταβάλουν το τίμημα, ανεξαρτήτως ύψους, για την αγορά ενός κώδικα! Δεν μπορεί παρά να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η τεχνολογία των NFTs έχει, σε πολλές περιπτώσεις, συσχετιστεί και με την τέλεση του αδικήματος του ξεπλύματος χρήματος.
Κατά την κρίση των γραφόντων, η ίδια η τεχνολογία του blockchain αποτελεί απεικόνιση των άπειρων, αλλά συχνά δυσνόητων, στην πράξη, δυνατοτήτων του χαοτικού εργαλείου, που αποκαλούμε Διαδίκτυο. Η τεχνολογία, έως σήμερα, συνεχώς επιβεβαιώνει και αποδεικνύει ότι εξελίσσεται με γεωμετρική πρόοδο και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα τι αλλαγές θα έχουν συντελεστεί στην επόμενη πενταετία. Αμφότεροι οι γράφοντες εκτιμούν, ωστόσο, ότι το blockchain “ήρθε για να μείνει”, διότι επιλύει ζητήματα σχετιζόμενα με την ακεραιότητα των δεδομένων, τη διαφάνεια και την ασφάλεια των συναλλαγών του Διαδικτύου, εξέλιξη εκ των συνθηκών αναγκαία και επιβεβλημένη.
Στην πραγματικότητα η αγορά του NFT σημαίνει απλώς και μόνο την αγορά των μεταδεδομένων, δηλαδή του κώδικα (του token)
Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά τα NFTs, η απάντηση δεν δύναται να δοθεί με την ίδια βεβαιότητα. Ωστόσο, κοινή εκτίμηση αμφοτέρων είναι ότι η αγορά των NFTs, με την ευρεία έννοια του όρου, όπως, άλλωστε και κάθε αγορά, όπου οι τιμές είναι όχι μόνο ασταθείς, αλλά και εντελώς απρόβλεπτες,- δεν θα αφήσει αδιάφορους και αμέτοχους τους νομοθέτες, οι οποίοι μοιραία θα κληθούν να κατανοήσουν την έκταση της απάτης, του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, της χειραγώγησης των τιμών, των ζητημάτων που σχετίζονται με την πνευματική ιδιοκτησία, αλλά και των λοιπών ζητημάτων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβη. Αν και, σίγουρα, -όπως επιβεβαιώνει το παρελθόν αναφορικά με τη ρύθμιση νέων τεχνολογιών- θα απαιτηθεί αρκετός χρόνος -ώστε να αποφευχθούν πιθανές αστοχίες- για τη διαμόρφωση ενός σαφούς νομοθετικού πλαισίου και για τη καθοδήγηση προς τους συμμετέχοντες στην αγορά NFT, αναμένεται οι νομοθέτες, αλλά και η νομολογία των δικαστηρίων, να προσπαθήσουν να καταπολεμήσουν κατάφωρες παραβιάσεις και παρανομίες. Ίσως, αυτή η ρύθμιση, αυτομάτως, αφαιρέσει κομμάτι της “γοητείας” των -με την ισχύουσα κατάσταση- πλήρως αρρύθμιστων και νομικά “αχειραγώγητων” NFTs, με αποτέλεσμα, ίσως, να αποδειχθούν μία λαμπερή φούσκα! Ή και όχι…!
1. AthensVoice, Η Casa Batlló του Γκαουντί έγινε NFT και πωλήθηκε έναντι 1,38 εκατ. Δολαρίων”, Μάιος 2022, διαθέσιμο: https://www.athensvoice.gr/life/technology/757992-i-casa-batllo-toy-gkaoynti-egine-nft-kai-polithike-enanti-138-ekat-dolarion
2. Joyce Li, Bella Hadid Announces First-Ever NFT Collection, “CY-B3LLA”, HypeBeast, 2022, διαθέσιμο: https://hypebeast.com/2022/5/bella-hadid-first-nft-colletion-cy-b3lla
3. Πρόκειται για ένα νέο peer-to-peer δίκτυο για την αποθήκευση και τον διαμοιρασμό δεδομένων-αρχείων σε ένα κατανεμημένο σύστημα αρχείων, το οποίο αποσκοπεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο σήμερα γίνεται ο διαμοιρασμός, καθώς επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες του μοντέλου πελάτη-εξυπηρετητή και του πρωτοκόλλου HTTP, ώστε να υπάρξει στο διαδίκτυο ασφάλεια και διαφάνεια. Το IPFS χρησιμοποιεί τη διευθυνσιοδότηση περιεχομένου για τη μοναδική ταυτοποίηση κάθε αρχείου
